Tehlikeli durumda kalan birini kurtarmak için öncelikle yapılan eyleme ilk yardım denir. Diğer bir ifade ile ilk yardım, herhangi bir kaza veya hayatı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır. Büyük ve kalabalık plajlarda, boğulma tehlikesi geçirenleri kurtarmak için iyi yüzme bilen kimseler görevlendirilmiştir. Bunlara bazı memleketlerde gösterdikleri cesaret ve yararlılıktan ötürü madalya da verilir.
Herkes, tehlikeli durumda kalmış birini görünce yardım etmeye mecburdur; hem kanunlar, hem de insanlık bunu gerektirir. Felâkete uğramış pekçok kimse, cesur kimseler tarafından kurtarılmıştır. Ama yine de tehlike ânında kazazedeleri kurtarmak için özel kuruluşlar vardır. Bunların başında itfaiye teşkilâtı, ambulans, tarafik polisi, ve jandarma gibi kurumlar gelir. Örneğin; yangınlarda, su baskınlarında, deprem felâketlerinde ve kuyuya düşme gibi günlük hayatta çoklukla görülen olaylar, da tehlikeli durumlara düşenler acele çağırılan itfaiye ve İlkyardım ekipleri tarafından kurtarılır.
İlk Yardımın Öncelikli Amaçları
– Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak,
– Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak,
– Hasta/yaralının durumunun kötüleşmesini önlemek, iyileşmeyi kolaylaştırmak.
ilk yardımda 6 Devre :
1- Tedbir (İlkyardımcının kendisinin ve kazazedenin güvenliğinin sağlanması)
2- Teşhis
3- Tedavi
4- Telekomünikasyon (haberleşme)
5- Triaj (öncelikli kazazedenin belirlenmesi)
6- Taşıma
İlkyardımca’da bulunması gereken özellikler :
1- Her zaman tedbirli olmalıdır
2- Soğukkanlılığını korumalıdır
3- Cesaret gösterilerinden ve emin olmadığı uygulamalardan kaçınmalıdır
ilk yardım’da haberleşebilecek telefon numaraları :
110 İtfaiye
112 Ambulans
114 Zehir Danışma Merkezi (Sağlık Bakanlığı)
154 Trafik polisi
155 Polis imdat
156 Jandarma imdat
Eczadolabında bulundurulması gereken malzemeler
1- Üçgen sargı bezleri ( 1, 2 , 3 , 4)
2- Rulo sargı bezleri
3- Steril gazlı bezler
4- Flaster
5- Çengelli iğneler
6- Pamuk
7- Yara bandları
8- Antiseptik solüsyonlar (Batikon/Mersol 50 ml/100 ml )
9- Turnike lastiği *
10- İlkyardım rehberi
11- Ağrı kesici
ilk yardım çantasında yukarıdaki malzemelere ek olarak bulundurulacaklar :
12- Tebeşir
13- Makas
14- Cep feneri
15- Kağıt, Kalem
16- Boyunluk (servikal kollar)
Turnike lastiği gerekli değildir; onun yerine, üçgen sargı bezi, kravat veya herhangi bir kumaş parçasını kullanmak daha uygundur.
Bu müdahalenin ilaçsız olması, bir sağlık personeli tarafından uygulanma gereğini ortadan kaldırmaktadır.
İlkyardım bu özelliklerinden dolayı, yakında bir sağlık personeli yoksa, ilkyardım eğitimi görmüş, bilgili ve deneyimli bir kişi tarafından yapılabilir.
İlkyardımın Temel İlkeleri:
– Olayın geçtiği yeri inceleyin.
– Önce kendinizin, ardından çevrenin ve hastanın can güvenliğini sağlayın.
– Derhal ambulans çağırın veya çağrılmasını sağlayın.
– Kendinizi tanıtarak bu konuda eğitim aldığınızı çevrenize açıklayın ya da etrafta ilk yardim konusunda daha bilgili biri varsa müdahaleyi ona bırakıp, yardımcı durumuna geçin.
– Soğukkanlı ve çevrenizi sakinleştirici şekilde davranın.
– Saniyelerin önemli olduğu bu durumda hastayı, soğukkanlı ve hızlı bir şekilde değerlendirin.
– Gereken müdahaleyi yapın.
– Bilmediğiniz bir konuda müdahale etmeyin, veya yanlış ve bilinçsiz bir müdahale edilmesini engelleyin.
– Hastayı sakinleştirici ve yumuşak bir ses tonuyla konusun.
– Olay yerine ulasan sağlık personeline doğru ve detaylı bilgi verin.