Çocuklarda horlama; gün boyu uyuklama isteği, dikkat dağınıklığı, algı zayıflaması gibi sorunlara yol açarken, bu durum çocuğun okul yaşamını olumsuz etkiliyor. Bu nedenle horlamaya neden olan etkenin belirlenip, vakit kaybetmeden tedavi edilmesi büyük önem taşıyor. Memorial Ankara Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Prof. Dr. Fikret İleri, çocuklarda horlama sorunu ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Horlayan çocuk yorgun ve stresli uyanır
Çocuklarda en önemli horlama nedenleri, geniz eti büyüklüğü ve “rinit” denilen burun iltihaplarıdır. Bu durumlar üst solunum yolu tıkanıklığına neden olarak, burun solunumu yerine ağız solunumu yapılmasına yol açmaktadır. Horlama, basit ve apne ile seyreden iki farklı şekilde görülmektedir. Basit horlamada düzenli bir nefes alışverişi ağız solunumu ile devam eder ve gürültülüdür. Apneli horlamada ise solunum 10 saniye ve üzeri süreyle kesilmektedir. Apneli horlamalar çocuğun uyku düzenini bozmaktadır. Uyku sırasında nefesi pek çok kez kesilen çocuğun vücudu adrenalin salgılar. Gece rahat uyuyamadığı için sabah uyandığında çok yorgun ve aşırı stresli olur. Gün içinde uyuklamaya eğilimlidir ve algılaması zayıflar. Çocuktaki horlamanın tanısı, aileden dinlenilen hasta öyküsüyle konulmaktadır.
Ağız solunumu yapan çocuklar daha sık hastalanır
Burun solunumunda hava burundan geçerken ısıtılır, nemlendirilir ve filtre edilir. Bu işlemler, havanın akciğere daha sağlıklı bir şekilde ulaşmasını sağlar. Ağız solunumda ise bu fonksiyonlar ortadan kalktığı için çocuk daha sık hastalanmaya başlar. Bu nedenle ağız solunumu yapan ve horlaması olan çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonları normalden biraz daha fazla görülmektedir. Daha sık hastalanan çocukların hem fiziksel hem de ruhsal gelişimleri daha yavaştır.
Detaylı muayene önemli
Her çocukta geniz eti vardır, büyümeye devam eder, 6 yaş civarında en büyük boyutuna ulaşır ve ergenlik çağında ise kaybolur. Bu yüzden geniz etinin varlığı ameliyat nedeni değildir. Horlamanın da en önemli nedenlerinden biri olan geniz eti, burun solunumunu bozacak kadar büyüdüğünde ameliyat gerektirmektedir. Horlama problemi olan çocuklarda burun ve geniz etinin beraber incelenerek değerlendirilmesi çok önemlidir. Bazı vakalarda ilaç tedavisine başlandığında geniz eti küçülür ve burun açıldığı zaman da horlama sorunu ortadan kalkar. Bu nedenle ameliyat kararı alınmadan önce burundan başlayarak bademciğe kadar detaylı bir değerlendirme yapılmalıdır.
Çocuklar ameliyatın ertesi gününde okula devam edebilir
Horlama tedavisinde öncelikli amaç, ağız solunumuna neden olan etkenin ortadan kaldırılmasıdır. Eğer burun tıkanıklığı, burunda iltihaplanma veya anatomik bozuklar varsa, bunlar gözden geçirilerek ortadan kaldırılmalıdır. Çocuklarda en sık görülen horlama nedeni olan geniz eti, pratik bir ameliyatla tedavi edilebilir. Burada önemli olan nokta ameliyat kararı verirken, çok aceleci olmamak ve varsa burundaki problemi gözden kaçırmamaktır. Geniz eti ameliyatı sonrasında çocuklar aynı gün taburcu edilmekte, ameliyatın ertesi günü okula dönebilmektedir. (memorial)