Dümen mecazi anlamı; yönetim, idare, dalavere, hile demektir. Dümen gerçek anlamı ise hava ve deniz taşıtlarında, taşıta istenilen yönü vermeye ve belirli bir doğrultuda götürmeye yarayan hareketli parça (taşıta yön vermeye yarayan devingen parçası) demektir. İşte dümen kelimesi ile ilgili gerçek ve mecaz anlamlı örnek cümleler.
– Hani öldürseler yaşayamazdı bensiz? Yalan mıydı? Dümen miydi? (Orhan Kemal)
– Dümeni elden bıraktı mı iş durur.
– Herhâlde kaçmayı düşünüyor olmalıydı. Yolun kenarındaki tek tük ağaçlara doğru dümen kırdı. (R. N. Güntekin)
– Kimimiz dümen tutar mavnalarda / Kimimiz çımacıdır halat başında. (O. V. Kanık)
– Kaptan dümenin basına geçti ve yolculuğa hazır mısınız, diye sordu.
– Başımıza gelenler, son elli yılda ekonominin dümenini elinde tutan sıfırlardan kaynaklanıyor. (A. Boysan)
– Başkasının dümen suyundan gidenler kişiliklerini bulamazlar.
– Sen bi dümenler çeviriyorsun ama ne?
– Annesinin değil, babasının dümen suyuna kapılmış gibi görünüyor.
– Fırtınada dümen yerinden çıkınca gemi yönünü değiştirdi.
– Yine ne dümen çeviriyorsunuz siz?
– İstediğini elde etmek için bir süre onun dümen suyundan gideceksin.
– Eşinin dümen suyuna gitmeye çalış, sıkıntı yaşamazsınız.
– Deniz sakin olduğunda dümeni her kez tutar.
– Kaptan dümen kırıp Büyükada’ya doğruldu.
– Polisi görür görmez dümen kırmıştı.
– Şu ilerden sola dümen kırmak lazım sanrım, öyle hatırlıyorum.
– Baban çok yaşlandı, dükkanda dümene geçsen iyi olur.