Çok sıcak bölgelerdeki akarsularda yaşayan sürüngenlerin en irisi olan timsahlar yapı bakımından bir kertenkeleyi andırır. Boyları ortalama olarak 4 metre civarındadır. Çok iyi yüzmelerine rağmen karada zorlukla yürüyebilirler. Yine suyun içinde çok hareketli olmasına rağmen karada başını sağa sola çeviremez. Yalnız üst çenesi aşağı yukarı oynar. Yanağı oynadığı için ağzını istediği kadar ve kolaylıkla açabilir. Bu yüzden de küçük hayvanları yutarken hiç zorluk çekmez. Timsahın sırtı kalın ve kuvvetli pullarla kaplıdır. Bu pullar öylesine sağlamdır ki, timsah tüfekle vurulamaz. Timsahın ağzında dişleri olmasına rağmen bunlar çiğneyici nitelikte değildir. Sadece avları yakalamaya yarar. Bu yüzden de timsah yiyecekleriyle birlikte taş ve çakıl da yutar. Bu taşlar midesinde besin maddelerini öğütür. Sonra artıkları dişlerinin arasından kusar. Timsahın en tanınmış Üç çeşidi, Nil timsahı, Amerika”da yaşayan, Kayman ve Hindistan’da yaşayan gayval’dır.
Timsahlar omurgalı ya da omurgasız farketmeksizin her türlü hayvanı kendine yem eder. Çoğunlukla balık ve kuş yiyen bu hayvanlar gölet ya da ırmak kenarına su içmeye gelen diğer hayvanları yakalayarak kendine yemek yapabilir. Suyun altında sinsice bekleyerek yeminin kendine 2 metre kadar yaklaşmasını bekler. 2 metreden daha uzak mesafede ki yemi kaçırma şansı yüksektir.
Timsahlar yumurtlayarak çoğalır ve oval şekilde yumurtalara sahiptir. Bu yumurtaların etrafları kireçli bir taba ile kaplıdır. Timsahlar cinsine göre yumurtalarını karada farklı farklı yerlere bırakırlar. Yumurta sayısı tamamen boyutuna ve yaşına göre değişmektedir. Yumurta sayısı ortalama 15-60 adet arasındadır. Dişi timsah yumurtalarını karada kuma gömer ve herhangi bir tehlike olmaması açısından onların yakınında gözetler. Bu süre zarfı içinde sürekli aç durmaktadır. Erkek timsah ara ara dişisinin yanına gelse de onu beslemek için yemek getirmeyi akıl edemez. Yavrular yumurtalarından çıktığında dişi timsah onları ağızı ile suyun içine taşır.
SÜRÜNGENLERİN EN BÜYÜĞÜ
Sörüngenlerİn en üstünleri ve eski dev sürüngenlerin en yakın akrabaları olan timsahlar, genellikle su hayvanıdırlar. Nitekim bazı organları bu ortama uygun şekilde gelişmiştir.Örnegin ayak parmakları tamamen perde ile kaplıdır. Bu yüzden suda kolaylıkla yüzebilirler.
En uzun ağızlı timsah GAYVAL
Bunlara ağızlarından dolayı gagalı timsah ta denir. Özellikle Hindistan’a mahsus bir timsah türüdür. Boylarının 10 metreyi bulmasına rağmen tehlikeli değildirler. Hindistan yerlileri bunların bulundukları sularda hatta çok yakınlarında yıkanmaktan çekinmezler. Gayvalların başlıca yiyecekleri balıklar, su kuşları ve su içmeye gelen köpeklerdir.
NİL TİMSAHI
Timsahlar da yumurta ile çoğalır. Ancak bunlar da kuluçka yoktur. Nil timsahı ağustos ile eylül aylarında yumurtlar. Dişi timsah kıyıda bir oyuk kazarak yumurtalarını kum tabakalarıyla ayrılmış katlar halinde buraya yumurtlar.
BESİNLERİ ÖĞÜTEBİLMEK İÇİN TAŞ YUTARLAR
Timsahların ağzında bulunan dişler öğütücü olmadığı îçîn bu hayvanlar besinleriyle birlikte taş ve çakıl da yutarlar. Bu taşlar besinleri midede öğütür ve indirilecek hale getirir. Sonra, hayvan bunları dişlerinin arasından dışarı atar. Timsah karnı doyduktan sonra kıyıya çıkar ve güneşlenir. Bu sırada küçük kuşlar hayvanın açık olan ağzından içeri girerek dişler arasındaki solucan sülük ve diğer besin artıklarını yerler. Böylece timsahın ağzı temizlenmiş olur.