Çanakkale boğazı eski adı «Hellespontos» tur. Efsaneye göre, kral Athamas’ın kızı Helle, altın postlu koça binip boğazı geçerken denize düşmüş, onun için buraya Helle denizi denilmiş. Batı dillerinde ise bu boğaza, Truva kralı Dardanos’un kurduğu şehrin adından esinlenerek Dardaneller boğazı, derler. Ortaçağ’da bu şehir yıkılmış ama, Türklerin her iki yakada kurdukları kalelere Avrupa’lılar Dardanellia dedikleri için bu ad kalmış. Çanakkale boğazı da, tıpkı İstanbul boğazı gibi, akarsuların açtığı eski bir vâdiymiş; dördüncü jeolojik zamanda deniz altında kalan bu vâdi bir boğaz şeklini almış. Boğazın bütün girinti ve çıkıntıları hesaplanırsa, Avrupa kıyısının uzunluğu 78 km, Asya kıyısının uzunluğu da 94 km’dir. Çanakkale Boğazının en geniş yeri 5. 800m, en dar yeri 1250m (kilit bahir kalesi çimenlik kalesi arası)ve en derin yeri 106m’dir. Rumeli yakası boğaza doğru dik yamaçlarla iner, Anadolu yakasında kıyı ovaları uzanır.
Çanakkale Boğazı, Ülkemizin iki önemli boğazından bir tanesi olup, aynı zamanda ülkemizin en uzun boğazıdır. çanakkale Boğazı, Marmara denizini Ege denizine bağlayan boğazımızdır. Aynı zamanda karadenizin sıcak denizlere açılmasını sağlayan iki boğazdan bir tanesi yine çanakkale Boğazı’dır. Boğaz sularında ters bir akıntı vardır. Ege denizinin binde 38 oranındaki tuzlu suyu dipten Marmara Denizi’ne akarken Karadeniz’in binde 26 oranındaki tuzlu suyu üstten ters akıntıyı oluşturmaktadır. Boğazın çevresi dağ karakterinde yüksek ve kıvrımlı kütlelerle kaplıdır.