Kaplan, kedi cinsinden saldırgan bir hayvandır. Genel olarak erkekleri 200-250, dişileri 150-160 kilodur. Ömrü 20-25 yıldır. En çok Asya’nın sıcak bölgelerinde yaşar. Postu açık sarıya bakan kahverengi üzerine siyah çizgilidir. Et yer, geceleri avlanırlar. Hayvanların en tehlikelilerindendir.
Hint alt-kıtası dünyada yaşayan vahşi kaplanların %80’ine ev sahipliği yapmaktadır. Kuzeyde Sibirya, güneyde Hindistan ile Malakka yarımadası arasındaki bölgelerde bulunur. Günümüzde sadece 5 alttür bulunmaktadır.
Çoğu kaplan kamuflajlarının uygun uyum sağladığı ve hızlı veya daha çevik avları yakalamalarının daha kolay olduğu ormanlarda ve otlaklarda yaşar. Hindistan’da, Türkiye’de, (Türkiye’de 1970’ten beri sadece 3 kez görüldü.) Çin’de neredeyse tüm Asya’da yaşarlar. Büyük kediler arasında sadece kaplan ve jaguar iyi yüzücülerdir. Kaplanlar sık sık su birikintilerinde, göllerde ve nehirlerde yıkanırlarken bulunurlar. Kaplanlar yalnız avlanırlar ve birincil olarak geyik, yaban domuzu, gaur, ve manda gibi orta ve büyük boyutlu otçullarla beslenirler. Buna rağmen arada sırada küçük avları da yakalarlar..
Kaplanların tek ciddi avcısı onları sıkça postu için yasadışı bir şekilde öldüren insandır. Aynı zamanda kemikleri ve neredeyse tüm vücut parçaları geleneksel çin tıbbında ağrı kesiciden afrodizyaklara kadar değişen bir alan için kullanılır. Kaçak avlanma ve ortamlarının yok olması kaplanların sayılarını büyük oranda azalttı. Bir yüzyıl önce dünyada 100 000’den fazla kaplan varken bugün bu sayı 2500 üreyebilen bireyi geçmez. Hiçbir kaplan nüfusu 250 üreyebilen üyeden fazlasına sahip değil. Tüm kaplan alt türleri tehlike altındaki türler listesinde yer almaktadır.
Kaplanlarda beslenme
Kaplanlar mümkün olduğunca sambar, gaur ve manda gibi iri avları tercih ederler. Çünkü büyük bir av daha fazla et demektir, daha uzun süre idare eder ve başka bir av ihtiyacını ortadan kaldırır. Kaplan öldürdüğü avını gizli bir yere götürerek bununla günlerce idare eder. Kaplanlar menzillerindeki en üst yırtıcıdırlar ve besin için, güçsüzlüğünü sayılarla kapatan dhole (vahşi hint köpeği) dışında başka bir hayvanla mücadele etmezler. Mecbur kalmadıkça gergedan gibi büyük hayvanlara saldırmazlar.
Alttürler
Üçü soyu tükenmiş olmak üzere toplam sekiz kaplan alttürü bulunmaktadır ve yakın gelecekte bir alttürün daha soyunun tükenmesi neredeyse kesindir. Güney Çin kaplanının ilk kaplan olduğu sanılmaktadır. Aşağıda vahşi nüfüslarına göre azalan şekilde alttürler sıralanmaktadır.
Ana karada yaşayan kaplan türleri birbirine hem görünüm hem genetik olarak çok benzedikleri için bazı bilim adamları kaplanların sadece Anakara ve ada kaplanları olrak sınıflandırılmasını önermektedirler. Günümüzde adada yaşayan tek kaplan türü Sumatra kaplanıdır.
Sumatra kaplanı
Sumatra’da yaşayan ve özellikle “Sumatra Kaplanı” olarak bilinen bu kaplan cinsi Hindistan kaplanı ile sırtındaki çizgiler bakımından çok az değişiklik gösterir. Bütün hayvanların en tehlikelilerinden biridir. Çeşitli hayvanlarla beslenir, insana da saldırır.
Yaşayan alttürler
– Bengal kaplanı
– Çinhindi kaplanı
– Sumatra kaplanı
– Sibirya kaplanı
– Güney Çin kaplanı
– Malay kaplanı
Soyu tükenmiş alttürler
– Bali kaplanı
– Cava kaplanı
– Hazar kaplanı
– Trinil kaplanı