Hicri yılın (hicri takvimin) ilk ayı olan Muharrem ayı Peygamberimiz (s.a.v) tarafından Şehrullah (Allahın Ayı) olarak tanımlanmış, Cenabı Allahın ilahi bereket ve feyzinin, Rabbani ihsan ve kereminin bol bol müminlere ihsan edildiği mübarek bir aydır. Muharrem ayının onuncu gününe “aşura” günü denilir.
Aşure Günü Duası Arapça ve Türkçe için Tıklayın!
2024 Hicri yılbaşı yani 2024 yılında muharrem ayı 7 Temmuz Pazar günü idrak edilecek. Muharrem Ayı 12 ay ve 355 gün olan kameri yılın ilk ayıdır. Muharrem ayının onuncu günü (10 Muharrem) AŞURE günüdür. Buda 2024 yılında 16 Temmuz’a denk geliyor. Tekrar belirtmek gerekirse, 2024 yılında Aşure Günü 16 Temmuz Salı günü‘ne denk geliyor. Muharrem ayı mübarek bir ay olduğundan dolayı Hazreti Peygamber (sav) Ramazan ayından sonra en çok oruc tuttuğu Muharrem Ayı olmuştur. Muharrem kelime olarak ta hürmete layık anlamına gelmektedir.
İslami inanca göre Muharrem ayının onuncu günü Nuh, Büyük Tufan’dan sonra karaya ayak bastığında elinde kalan son malzemelerle bu tatlıyı yapmıştır.
Aşurenin belirli bir tarifi yoktur. Bölgeler arasında farklıklar gösterir.
Geleneksel olarak en az 7 maddeden oluşması gerektiği söylenir. Bazıları adından dolayı 10 madde ile yapılması gerektiğini söyler. Aleviler ise hep 12 madde kullanarak aşure yapar.
Temel olarak su, buğday, nohut, toz şeker, fasulye, pirinç kullanılarak yapılır. Süsleme amacı ile ceviz, çam fıstığı, badem, nar, susam ve tarçın gibi kuruyemiş, meyve ve baharatlar kullanılır. Tarifi hiçbir hayvansal ürün içermemesi itibariyle vegandır.
Aşure Türkiye’nin mutfak geleneğinin yanı sıra çevredeki ülkelerin çoğunda, Hristiyan ve Yahudi kültürlerin bir parçası olarak da çeşitli isimler altında hazırlanmaktadır.
Ermeni ve Rum kültüründe de vardır. Ermeniler, 6 Ocak’ta “anuş-abur” yaparken; Rumlar, buğday, kuru üzüm ve bal ile yaptıkları “koliva”yı kilise kapısında dağıtıp ortasına bir mum diktikleri bir tabakla mezarın başına yerleştirmektedirler.
Alevi kültüründe, Kerbela Savaşı’nda Hüseyin’in öldürüldüğü günde aşure pişirilmesi ile aşurenin hiçbir hayvansal ürün içermemesi arasında bağlantı kurulur ve şiddetin genel olarak protesto edildiği ifade edilir. Aleviler, her sene aşurelerini pişirip konu komşu ile paylaştıkları Muharrem ayında 12 gün boyunca etin tüketilmediği bir oruç tutarak öldürmenin her türlüsünün (besin için kesilen hayvan dahil) şiddet olduğunu idrak ederler.
Aşure Malzemeleri
3-4 su bardağı
aşurelik buğday
2 su bardağı haşlanmış nohut
2 su bardağı haşlanmış kuru fasulye
20 adet kuru kayısı ½ su bardağı kuru üzüm ( sultaniye )
1 adet portakal kabuğu rendesi
10-15 adet kuru incir
1 paket vanilya
1 tutam tuz
4-5 su bardağı toz şeker
½ su bardağı kuş üzümü
Üzeri için Malzemeler
Fındık
Ceviz
Kuş üzümü
Nar
Dolmalık fıstık
Tarçın
Akşamdan buğdayı suyu berrak oluncaya kadar iyice yıkayın. Üzerini geçecek kadar su koyup 5 dakika kaynatın, kapağını kapatıp bir gece bekletin.
Ertesi gün buğdaylara su ilave edip yumuşayana kadar orta ateşte kaynatın suyu azaldıkça sıcak su ilave edin.
Sırasıyla içine haşlanmış nohutları kuru fasulyeyi koyup kaynatın.
Suda beklettiğiniz kuru üzümleri süzüp ilave edin. Portakal kabuğu rendesi, kuş üzümünü ilave edip karıştırın. Şekerini ilave edin ve 5 dakika daha kaynatın.
Kuru kayısıları, tuzu ve vanilyayı ekleyin.
Aynı zamanda incirleri küçük küpler halinde doğrayın ayrı bir kapta suda haşlayın süzün ve tencereye ilave edin. Sıcak olarak kaplara paylaştırın.
Soğuduktan sonra üzerlerini dilediğiniz malzemelerle süsleyip soğuk servis edin.
Aşure günü meydana gelen olaylar
* Hazreti Adem’in tevbesinin kabul edilmesi
* Hazreti Musa’nın Firavunun elinden kızıldenizin ikiye yarılarak kurtulması , firavunun ve askerlerinin denizde boğulması.
* Hazreti Yusuf’un kuyudan kurtulması.
* Hazreti Yakub’un Hazreti Yusufa kavuşması (GÖZLERİNİN AÇILMASI).
* Hazreti Nuh’un tufandan kurtulması ve gemisinin Cudi dağına oturması.
* Hazreti Yunusun balığın karnından kurtulması.
* Hazreti İdrisin tevbesinin kabul edilmesi.
* Hazreti Eyyubun hastalıktan kurtulup şifa bulması.
* Hazreti İbrahimin ateşten kurtulması.
* Hazreti Süleymana Mülkün verildiği.
* Hazreti Hüseyinin şehid edilmesi.