Tümülüsler gibi dolmenler ve menhirler de, tarihöncesi insanları tarafından büyük taş blokları kullanılarak yapılmış megalitik anıtlardır. Bunlar bazen tek tek, bazen topluluklar halinde bulunurlar.
İlk defa Avrupa’nın batı kesiminde, birçok megalit bulunmuştur. Bunların neolitik çağ ya da Cilâlıtaş devri denilen tarihöncesi dönemde, yani Milâttan 4000-3000 yıl önce yapıldığı sanılıyor. Bu anıtlar, işlenmemiş ve doğrudan doğruya doğanın biçim verdiği kaba taşlarla kurulmuştur. Bu yüzden onlara daha çok eski dağlık kütlelerde; örneğin Fransa’da Armorik masifinde ve Massif Central’de, Britanya adalarının bazı bölgelerinde ve Akdeniz çevresinde rastlanır.
Menhirler (dikili taşlar), bazen pek yüksektir. Bretagne’da, Locmariaquer’de bulunan Peritaşı’nın yüksekliği 20 metreden, ağırlığı ise 300 tondan fazlaydı. Bir yıldırım, onu beş parçaya böldü. Menhirler çember şeklinde dizildikleri zaman, «kromlek» adını alır. Bu tür menhirlerin güneş kültüyle yakın ilişkisi olduğu sanılıyor. Bazı yerlerde menhirler, Bretagne’daki Carnac anıtlarında olduğu gibi, uzun diziler halinde uzanır. Carnac’ta, paralel sıralar halinde kırlara dizilmiş 3000 kadar taş vardır Dolmenler, dik taşlar üzerinde duran yatay taş bloklarıdır; bunlar dev masaları andırırlar. Dolmenler, muhtemelen cenaze törenlerinde kullanılan âyin yerleridir. Bazı tarihöncesi mezarların üstü taş ve toprak yığınlarıyla örtülüdür; bunlara «tümülüs» denir. Yan yana konmuş bazı dolmenler, uzun «kapalı yollar» oluştururlar.
Menhirler, atalarımız tarafından toprağın üzerine dikine saplanmış yüksek, uzun kayalardır. Diğer bir ifade ile Menhirler, 10-12 metre yüksekliğinde dev taşlardır.
Dolmen ise, yere dikine saplanmış birkaç taşın üzerine oturtulmuş yassı, ağır bir kayadan meydana gelir. Başka bir ifade ile Dolmen, toprakta yan yana aralıklı olarak dizilmiş birkaç büyük yassı taşla bunların üstüne yatay olarak yerleştirilmiş yine büyük yassı taşlardan oluşan ve genellikle mezar olarak kullanılmış olan tarih öncesi yapılardır. Tarihöncesi çağlardan kalan bu anıt genellikle birkaç kişinin mezarıdır.