Havadaki su buharının yoğunlaşarak sıvı ya da katı hâlde yere düşmesine yağış denir. Konveksiyonel yağış ya da yükselim yağış, İç bölgelerde ilkbahar ve yaz aylarında ısınan havanın yükselerek soğuması ve yoğunlaşması sonucu oluşan yağış biçimidir. Diğer bir ifade ile Konveksiyonel yağış ısınan hava parselinin, her 300 metre mesafede adyabatik olarak 3 derece soğuyarak içeriğindeki nemin yoğunlaşması sonucu oluşan kümüliform bulutlarının neden olduğu yağıştır.
Konveksiyonel yağışlar Türkiye’de en çok geniş düzlüklerin büyük alanları kapladığı İç Anadolu Bölgesi‘nde görülür. Bölgede konveksiyonel yağışlar yöresel ismi ile kırkikindi olarak da bilinir. İsminden de anlaşılacağı gibi özellikle ilkbahar aylarında 40-45 gün boyunca öğleden sonraları etkili olur.
Düzlüklerde ışıma yoluyla ısınan hava yükselir. Yükselen hava soğur ve içindeki nem yoğunlaşır ve yağmur oluşur. Konveksiyonel yağış, dünyada en çok ekvator kuşağında görülür. Ekvatoral bölgede yıl boyunca görülür. O bölgelerde Güneş tam tepeden vurduğundan, yer çok ısınır ve ısınan hava yükselir. Sonuç olarak da konveksiyonel yağışlar sık sık oluşur. Orta kuşakta ise ilkbahar ve yaz aylarında gözlenir.
Konveksiyonel yağış nerede görülür?
– İç Anadolu Bölgesi
– Güneydoğu Anadolu Bölgesi
– Doğu Anadolu Bölgesi
– Ergene Havzası
– İç Batı Anadolu Bölgesi
Yağış Çeşitleri Nelerdir?
Oluşumlarına göre yağış çeşitleri şunlardır;
Yamaç (orografik) yağışları, hava kütlesinin dağ yamacı boyunca yükselerek yoğunlaşmasıyla oluşur (Görsel 1.97.). Genellikle dağların kıyıya paralel olarak uzandığı alanlarda görülür. Yeryüzünde orografik yağışlar en tipik olarak Güneydoğu Asya ve Batı Avrupa kıyılarında görülür.
Cephe (frontal) yağışları, sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında oluşur. Yeryüzünde bu yağışların en çok görüldüğü alanlar; Akdeniz iklim kuşağı (kış mevsimi), orta kuşak ve 60° enlemleridir.
Yükselim (konveksiyonel) yağışları, ısınarak yükselen havanın aniden yoğunlaşması ile oluşur. Ekvator’da yıl boyunca, orta kuşaktaki karasal bölgelerde ise ilkbahar ve yaz aylarında görülür.