Lale Devri, 1718 ile 1730 yılları arasında yaşanan Avrupa ile savaşların yaşanmadığı ve ıslahatlara batıdan yararlanılan dönemdir. Diğer bir ifade ile Lâle Devri; Osmanlı Devleti’nde, 1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlaşması ile başlayıp, 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı ile sona eren dönemdir. Lale dönemi olarak bilinen bu dönemde lale ve lale motifleri moda olduğu için bu isimle anılmıştır. 1730 yılında Patrona Halil İsyanı ile Lale Dönemi ve ıslahatlar süreci son bulmuştur. Lale devri’nin padişahı III. Ahmet, sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır. Edebiyatta Nedim, kültürel alanda İbrahim Müteferrika ön plana çıkan önemli şahsiyetlerdir.
Lale Döneminde yapılan ıslahatlar nelerdir?
1. Avrupa’nın önemli şehirleri olan Viyana, Paris, Varşova ve Moskova gibi başkentlere ilk defa geçici elçiler gönderilmiştir. Avrupa’ya gönderilen ilk elçi Yirmi Sekiz Mehmet Çelebi’dir. Mehmet Çelebi Efendi notlarını Sefaretname adlı eserde toplamıştır. Bu durum Osmanlı Devleti’nin Avrupa’nın teknik anlamda geliştiğini kabul ettiğini ve batıdan yararlanmaya çalıştığını göstermektedir.
2. Osmanlı’da ilk sivil matbaa İbrahim Müteferrika ve Sait Mehmet Efendi tarafından 1727 yılında açılmıştır. Bu matbaada basılan ilk eser Van Kulu Lügati’dir. Matbaa Osmanlı’da Avrupa’dan alınan ilk teknik araçtır. Matbaaya işlerini kaybedeceğini düşünen hattatlar şiddetle karşı çıkmışlardır. Matbaada dini eser basımı yasaklanmıştır.
3. Doğu ve batıdan çeşitli eserler tercüme edilerek Tercüme Encümenliği kuruldu.
4. Kütüphaneler açıldı.
5. İstanbul’daki yangınları söndürmek amacıyla yeniçerilerden tulumbacılar adı verilen itfaiye ocağı kuruldu.
6. İlk kez çiçek aşısı uygulandı. (Çiçek Hastalığı)
7. Kağıt, çini, kumaş, seramik fabrikaları açılmıştır.
Yapılan bu ıslahatlar İstanbul’daki yaşamı önemli ölçüde değiştirmiştir. Eğlence hayatı yaygınlaşmış, saray ve yüksek tabaka arasında artan lüks yaşam halkı rahatsız etmiştir. Bu yeniliklerin maddi yönü halktan alınan yeni vergiler ile karşılanmıştır. Çıkarları elden giden ulema sınıfının yeniçerileri ve halkı kışkırtması sonucu Patrona Halil İsyanı ile Lale Devri son bulmuştur. Bu isyan sonrasında Lale Devri sona ermiş, III. Ahmet tahttan indirilmiş ve yerine I. Mahmut padişah yapılmıştır. Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ve bazı devlet adamları öldürülmüştür.
Lale döneminde yapılan ıslahatların birçoğu kültürel ve sosyal hayata yönelik ıslahatlardır. Askeri alanda ıslahat yapılmamıştır.