Osmanlı Devleti’nde çıkan iç isyanlar şunlardır;
a) İstanbul (Merkez) İsyanları
Başkentte kapıkulu askerleri ve yeniçeriler tarafından çıkarılan isyanlardır. Bu isyanlara çıkartan gereği ilmiye sınıfı mensupları ve halk bazen desteklemiştir. Bu isyanların nedenleri;
1. Merkezi otoritenin zayıflaması
2. Çocuk yaşta şehzadelerin tahta çıkmasına bağlı olarak saray kadınları ve devlet adamlarının yönetime karışması
3. Ekonominin bozulmasına bağlı olarak yeniçerilere düşük ayarlı akçe ile ulufe maaşı ödenmesi
4. Cülus bahşişi almak için yeniçerilerin sık sık padişah değişikliğine gitmek istemesi
5. Çıkarları elden giden bazı devlet adamı ve ulemaların yeniçerileri kışkırtmasıdır.
İstanbul isyanlarının en önemlileri III. Murat, II. Osman, IV. Murat ve IV. Mehmet zamanlarında yaşanmıştır.
III. Murat: Bu dönemde çıkan ilk isyandır. Ekonomik nedene bağlı olan isyanda yeniçeriler istekleri olan defterdarın öldürülmesi üzerine isyanı sona erdirmişlerdir.
II. Osman: İstanbul isyanları içerisinde sonuçları itibariyle en önemli olan ve sonraki dönemleri etkileyen isyandır. Yeniçeri ocağını kaldırmayı düşünen Genç Osman’ın bu düşüncesi üzerine ayaklanan yeniçeriler padişahı öldürmüşlerdir. Yeniçeriler Osmanlı tarihinde ilk kez padişahı öldürmüşlerdir.
IV. Murat Cülus bahşişini bahane ederek ayaklanan yeniçerilere istedikleri verilmiştir. Küçük yaşta tahta çıktığı için yönetimde annesinin ve devlet adamlarının etkisinde kalan padişah daha sonra otoriteyi sağlamıştır. IV. Murat sert tedbirler alarak isyanları bastırmıştır.
IV. Mehmet: Yeniçeriler padişahın tahta çıkışından sonra ayarı düşük akçe ile verilen maaşı bahane ederek isyan etmişlerdir. Yaklaşık 30 devlet adamının öldürülmesini isteyen yeniçeriler isteklerine ulaşmışlar ve bu devlet adamlarını çınar ağacında asarak isyanlarını sona erdirmişlerdir. Bu olay tarihimize Vaka-i Vakvakiye (Çınar Vakası) olarak geçmiştir.
İstanbul isyanlarının sonuçları;
1. Padişahların otoritesi zayıflayarak yeniçerilerin yönetimdeki etkisi artmıştır.
2. Merkezi otoritede sıkıntılar artmış ve yönetimdeki istikrar bozulmuştur.
3. Yeniçeriler önemli bir güç haline gelmişlerdir. Ocak devlet içindir anlayışı yerine devlet ocak içindir anlayışı egemen olmaya başlamıştır.
İstanbul isyanları devletin rejimine karşı değil şahıslara karşı yapılmıştır.
b) Celali (Anadolu) İsyanları
Anadolu’nun değişik yerlerinde çıkan isyanlardır. Yavuz döneminde Tokat civannda sipahi olan Bozoklu Celal’in çıkardığı isyandan dolayı Celali ismi kullanılmıştır. Bu isyanlann nedenleri;
1. Yönetimde yaşanılan bozulmalar ve bölgedeki idarecilerin adaletsiz davranışları
2. Tımar sisteminde yaşanılan sıkıntılar ve tımarların haksız dağıtılması
3. Savaşların uzun sürmesi ve vergilerin artırılması.
Bu isyanların önemlileri Karayazıcı, Canbolatoğlu, Kalenderoğlu, Deli Hasan gibi isyanlardır. Devlet isyanları bastırmada sert tedbirlere başvurmuş bazen de isyancıların devlete olan bağlılıklarını artırmak amacıyla yüksek rütbeler verilmiştir. Yapılan bu uygulamalar yeni isyanlara neden olmuştur.
Celali isyanlarının sonuçları;
1. Tımar sistemi büyük yara almış ve neredeyse tamamen bozulmuştur.
2. Huzur ve asayişin kalmadığı köy ve kırsal kesimlerden halk şehirlere göç etmeye başlamıştır.
3. Göç olayına bağlı olarak işsizlik başta olmak üzere sosyal sorunlar başlamıştır.
4. İşsiz kalanlar eşkiyalık ve buna benzer faaliyetlere giriştiler.
5. Vergilerin azalması devlet ekonomisini olumsuz etkiledi.
c) Eyalet İsyanları
Merkezi otoritenin zayıflamasına bağlı olarak çıkan bu isyanlarda milliyetçiliğin etkisi yoktur. Yerel yöneticiler ve valilerin çıkardığı bu isyanlar daha çok ekonomik nedenlere dayanmaktadır. Bu isyanlarda bazen tavizler verilerek bazen de zor kullanılarak bastırılmıştır.
Osmanlı Devieti’nde yaşanan iç isyanlar idareciler tarafından zor bastırılmıştır. Bu isyanlar devleti Avusturya ve İran ile yaptığı savaşlarda zor durumda bırakmış ve devletin içinde bulunduğu kötü durumu gözler önüne sermiştir.