Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu Selçuklu soyuna bağlı olan Kutalmış Bey’in oğlu Süleyman Şah’tır. Süleyman Şah, Selçuk Bey’in oğlu Arslan Yabgu’nun torunudur. Babası Kutalmış Bey’dir. Kutalmış, Sultan Alparslan ile giriştiği iktidar mücadelesi sonrasında öldürülmüştür. Oğullarını da öldürmek isteyen Sultan Alparslan’a vezir Nizamülmülk hanedan mensuplarının öldürülmesinin büyük tepkiye neden olabileceğini gerekçe göstererek engel olmuştur. Bunun üzerine Sultan Alparslan Kutalmış’ın oğullarını merkezden uzaklaştırmak amacıyla Anadolu’nun fethiyle görevlendirmiştir, Fetih hareketleri sonrasında Konya, Afyon ve Kütahya gibi şehirler ele geçirilmiştir. Süleyman Şah 1075 yılında İznik’i fethetmiştir. Boğazlar bölgesine ulaşan Süleyman Şah buradan geçen gemilerden vergi almaya başlamıştır.
1077 yılında Büyük Selçuklu Hükümdarı Melikşah, Süleyman Şah’a hükümdarlık fermanı göndermiştir. Abbasi halifesinin de onay göndermesiyle İznik merkez olarak devlet kurulmuştur. Süleyman Şah fetih hareketlerine devam ederek Batı Anadolu’da birçok yeri aldıktan sonra Bizans ile sınır anlaşması imzalamıştır. Süleyman Şah güneye yönelerek Antakya’yı fethetmiştir. Halep’e yönelen Süleyman Şah ile Suriye Selçuklu hükümdarı Tutuş’un arası açılmıştır. Süleyman Şah onunla yaptığı savaşta 1086 yılında hayatını kaybetmiştir.
Sultan Melikşah, Süleyman Şah’ın ölümünden sonra Türkiye Selçuklu Devleti’ni kendisine bağlamak amacıyla Süleyman Şah’ın oğulları olan Kılıç Arslan ve Kulan Arslan’ı yanına almıştır. Türkiye Selçukluları bir müddet hükümdarsız kalmıştır.