Coğrafi olarak çoğunluğu çöllerle kaplı olan Arabistan Yarımadası, Asya’nın güneybatısında yer almaktadır. Yarımadanın doğusunda Basra Körfezi, batısında Kızıldeniz, güneyinde Amman Denizi, kuzeyinde ise Suriye ve Filistin yer almaktadır. Arabistan’da yaşanabilen en önemli bölgeler Hicaz, Yemen, Necid idi. Yemen’de tarımsal faaliyetler, Necid’de hayvancılık faaliyetleri, Hicaz bölgesinde ise ticaret yolları üzerinde bulunmasından ticari faaliyetler ön plana çıkmıştır. Mekke ve Medine, Hicaz bölgesinin en önemli şehirleridir. Tarımın çok fazla yapılamadığı bölgede Hicaz hurma, Yemen buğday, Taif ise üzüm üretiminde ön plana çıkmıştır.
Peygamber Efendimiz Hz Muhammed (sav), 571 yılında Arap Yarımadası’nın önemli merkezlerinden olan Mekke şehrinde dünyaya geldi.
Tarih boyunca bölgenin kuzeyinde; Gassaniler, Nebatiler, Tedmürlüler, Lahmiler, güneyinde; Main Devleti, Seba Devleti ve Himyeriler gibi devletler kurulmuş fakat hiçbiri Arabistan’ın tamamını hakimiyetleri altına alamamıştır. İslamiyet’ten önce Arap Yarımadasında siyasi birlik sağlanamamıştır.
Araştırmacılar İslamiyet öncesi Arapların yaşantılarına ve kurallarına bakarak bu döneme cahiliye dönemi adını vermişlerdir.
Cahiliye döneminin genel özellikleri şunlardır;
1. Dini inanış olarak en yaygın olanı putlara tapmaydı. Kabe’de 360 civarında put vardı. Bunların en önemlileri Lat, Mena, Habel ve Uzza idi. Bunun dışında Hz İbrahim’in inancı olarak bilinen Haniflik vardı. Hristiyanlık ve Musevilik inançları da bulunmaktaydı.
2. Araplar kabileler halinde yaşamaktaydılar. Kabilelerin başında reisler bulunmaktaydı. Kabileler arası sürekli savaşlar ve mücadeleler olduğu için kan davaları yaygın bir şekilde görülmekteydi.
3. Sosyal sınıflaşmanın bulunduğu bölgede kölelik oldukça yaygındı (hür, mevali, köle). Kadınlara hiç değer verilmez, kız çocukları çoğu zaman istenmediği için diri diri gömülürdü. Erkeklerin büyük bir otoritesi ve söz hakkı mevcuttu.
4. Çölde göçebe yaşayıp hayvancılıkla uğraşanlara bedevi, şehirlerde yaşayıp ticaretle uğraşanlara medeni adı verilirdi. Tarımın vahalarda yapılabildiği bölgede en önemli tarım ürünü hurmaydı.
5. Konuşma ve yazı dili olarak bölgede Arapça kullanılmaktaydı. Güzel söz söyleme, hitabet ve şiir gelişmiş durumdaydı. Panayırlarda bu alanlarda edebi yarışmalar düzenlenir, kazananlar ödüllendirilirdi.
6. Haram aylar adı verilen aylarda kabileler arası savaşlara ara verilir ve Mekke’de büyük panayırlar kurulurdu. Bu panayırlar içerisinde en büyüğü Ukaz panayırı idi. Bu panayırlarda ticaret, eğlence ve yarışmalar ön plana çıkardı. Kabe’deki putlar ziyaret edilir ve onlara hediyeler getirilirdi.
7. Mekke bu dönemde önemli bir ticaret merkezi idi. Ticaret yollarının bölgeden geçmesi ve Kabe’deki putlara yapılan ziyaretler bu şehrin önemini artırmıştır. Mekkeliler ticaret sayesinde oldukça zenginleşmişler ve itibarlı kişiler konumuna gelmişlerdir.