Namık Kemal kimdir? İşte büyük Türk yazarlarından olan ve vatan şairi olarak tanınan Namık Kemal hayatı, eserleri ve edebi kişiliği ile ilgili bilgi.
Türk milliyetçiliğine ilham kaynağı olmuş, Genç Osmanlı hareketi mensubu yazar, gazeteci, devlet adamı ve şair Namık Kemal 21 Aralık 1840 yılında Tekirdağda dünyaya gelmiştir.
Vatan Şairi ve Hürriyet Şairi lakaplı Namık Kemal, Tanzimat döneminin tanınmış yazarlarındandır. Eserleri kadar yurtseverliği, ulusun faydaları için çalışması ile de tanınmıştır. Özel öğrenim görerek yetişti. 1867’de, padişahın zulmünden Avrupa’ya kaçarak Londra’da «Hürriyet» adlı gazeteyi çıkardı. Orada yıllarca ülkemizin iyiliği, yükselmesi için çalıştı. 1870’te yurda döndü, İstanbul’da arkadaşları ile birlikte «İbret» gazetesini kurdu. Hapise konulup sürgünlere yollandı. 1873’te oynanan «Vatan yahut Silistre» oyunu yüzünden yeniden yakalanıp bu sefer Kıbrıs’ta Magosa zindanına atıldı. Üç yıldan fazla bu zindanda kaldı. Padişah Abdülaziz’in tahttan indirilip V. Murad’ın tahta çıkması üzerine serbest bırakılıp İstanbul’a geldiyse de, ondan sonra padişah olan II. Abdülhamit zamanında yeniden hapse atıldı, sürgüne yollandı, İstanbul’a dönmemek şartıyla, o zaman bizim olan Midilli, Rodos, Sakız adalarında mutasarrıflık (kaymakamlıkla valilik arasında bir görev) yaptı. Namık Kemal 2 Aralık 1888 yılında Sakız adasında öldü. Mezarı Gelibolu yakınlarında Bolayır’dadır.
Namık Kemal yurduna, ulusuna yararlı olmayı amaç edinmiş bir adamdı. Bundan dolayı bütün eserlerini yurt, ulus sevgisiyle dolu olarak meydana getirdi. Yazı türlerinin hemen her dalında, manzum, ya da düz yazı alanında çeşitli eserler verdi. Bunların çoğunda yurdun, ulusun özgürlüğü, kalkınması için çalıştı. Edebiyatımızın doğululuktan çıkıp batılılaşmasında da çok önemli hizmetleri vardır. Şiir, roman, tiyatro, tarih, eleştirme, makale dallarında değerli ürünler vermiştir. Bütün eserleri «didaktik» denilen öğretici, eğitici türdedir.
Namık Kemal’in Dil ve Edebiyat Hakkındaki Görüşleri
Namık Kemal’in eleştiri, tiyatro, roman türünde birçok eseri ve tarih kitabı vardır. Bu eserler fikir yönünden iki gruptur. Bunlar;
1. Eski edebiyatı tenkitleri
2. Yeninin yanında oluşu ve yeniyi tanıtma mücadelesi
Namık Kemal’in dil ve edebiyatla ilgili yapılmasını gerekli gördüklerini şöyle sıralayabiliriz
– Türkçenin gramer kurallarının belirlenmesi, dilimize giren ve yerleşmiş olan Arapça ve Farsça kelimelerin korunması.
– Yabancı dillerden alınacak kelimelerin önceden belirlenmesi ve bir sözlükte toplaması.
– Yabancı dillerden gelen bu kelimelerin Türkçede kullanıldıkları anlam ve kullanılış şekillerinin belirlenmesi.
– Bir antoloji yapılması.
– Halkın dili ile aydınların kullandığı edebi Türkçenin birleştirilmesi.
Namık Kemal, şekil yönünden divan şiirine bağlı kalmıştır. Hece denemeleri yok denecek kadar azdır, aruzu kullanmıştır. Romantizm akımının etkisindedir.
NAMIK KEMAL ESERLERİ
Oyun:
– Vatan Yahut Silistre (1873, yeni harflerle 1940)
– Zavallı Çocuk (1873, yeni harflerle 1940)
– Akif Bey (1874, yeni harflerle 1958)
– Celaleddin Harzemşah (1885, yeni harflerle 1977)
– Kara Bela (1908)
Roman:
– İntibah (1876, yeni harflerle 1944)
– Cezmi (1880, yeni harflerle 1963)
Eleştiri:
– Tahrib-i Harâbât (1885)
– Takip (1885)
– Renan Müdafaanamesi (1908, yeni harflerle 1962)
– İrfan Paşa’ya Mektup (1887)
– Mukaddeme-i Celal (1888)
Tarih kitapları:
– Devr-i İstila (1871)
– Barika-i Zafer (1872)
– Evrak-ı Perişan (1872, yeni harflerle 1973)
– Kanije (1874)
– Silistre Muhasarası (1874, yeni harflerle 1946)
– Osmanlı Tarihi (1889, ölümünden sonra, yeni harflerle 3 cilt, 1971-1974)
– Büyük İslam Tarihi, (1975, ölümünden sonra)
NAMIK KEMAL EDEBİ KİŞİLİĞİ MADDELER HALİNDE
– 21 Aralık 1840’da Tekirdağ’da doğmuş, 2 Aralık 1888’de vefat etmiştir.
– Tanzimat döneminin “en gür sesli vatan şairi” olarak tanımıştır.
– Hürriyet kavramını şiirde ilk kez kullanan şairdir.
– Divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmıştır. Gazel, kaside, murabba gibi eski nazım biçimleriyle yeni kavram ve konuları işlemiştir.
– “Kanun, vatan, hürriyet, adalet, hak, hukuk” gibi konuları işlemiştir.
– Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır.
– Tiyatrolarında geçen bazı şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
– Şiiri, düşüncelerini aktarmak için bir araç olarak kullanmıştır.
– Şiirde sosyal konulara ağırlık vermiştir.
– Toplum için sanat ilkesine bağlı kalmıştır.
– Şinasi’yle tanışıncaya kadar tümüyle divan şiiri çizgisinde yazmıştır. Şinasi’yle tanıştıktan sonra divan şiirinden uzaklaşarak Batı şiiri çizgisine yaklaşmıştır.
– Şiirinde üç farklı dönem vardır:
a. İlk dönem şiirleri, biçim bakımından eski, konu (öz) bakımından yenidir. (Gazelleri)
b. Daha sonraki şiirleri, biçim bakımından eski, konu (öz) bakımından yenidir. (Hürriyet Kasidesi)
c. Son dönem şiirleri biçim ve konu (öz) bakımından da yenidir. (Vaveyla)
– Divan şiirini, abartılı bir biçimde eleştirmiştir, kocakarı masallarına benzetmiştir.
– Romantizm akımının etkisinde kalmıştır.
– Romanları teknik açıdan kusurludur. Araya girip bilgi vermiştir.
– Düz yazılarında (nesirlerinde) sanatkârane (edebi) bir üslup kullanmıştır.
– Yazıda konuşma dilinin kullanılmasından yana olmuş ve özellikle tiyatrolarını sade bir dille yazmıştır.
– Tiyatroyu halk eğitiminde bir araç olarak görmüştür.
– Tiyatro yapıtlarının konularını günlük hayattan veya tarihten almıştır.
– Ona göre “Tiyatro bir eğlencedir ve eğlencelerin en faydalısıdır.”
– Tiyatrolarının tümü dramdır.
– “Vatan yahut Silistre” isimli oyunu sahnelendikten sonra Mağusa’ya sürülmüştür.
– Türk edebiyatındaki yerini, düz yazı alanında; özellikle roman, tiyatro, makale, biyografi, eleştiri, tarih türünde yazdığı yapıtlar belirlemiştir.
– Gazetecilik yönü de vardır, Ziya Paşa ile birlikte Hürriyet gazetesini çıkarmıştır.
– Sosyal ve siyasi konularda hicivler de yazmıştır.
– Encümen-i Şuara topluluğunda yer almıştır. Osmanlıcılık düşüncesini benimsemiştir.
– “Lisan-ı Osmani’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir” makalesinde dil ile ilgili görüşlerini ortaya koymuştur.
– “Renan Müdafaanamesi”ni Fransız tarihçi Ernest Renan’ın – “İslamiyet, ilerlemeye engeldir.” düşüncesini çürütmek için yazmıştır.