İhram sözlükte hürmet edilmesi gereken bir yere ya da zamana girmek anlamına gelir. Hac ibadetiyle ilgili bir terim olarak ihram; bir kimsenin, hac veya umre ya da hem hac hem umre yapmak niyeti ile, sair zamanlarda helal olan bazı davranışları kendisine haram kılması demektir. Tekrar belirtmek gerekirse İhram; Mü’minlerin hac sırasında, haccederken büründükleri dikişsiz beyaz örtü anlamına gelmektedir.
Hac ve umre için kutsal beldelere gidenler, ihramsız geçilmemesi gereken Mikat sınırlarından önce ihrama girmelidir.
Önce Medine’ye gidecek hacı adayları Türkiye’deki havalimanlarında ihram giymezler. Ancak Mekke’ye gidecek hacı adaylarının havalimanında ihrama girmesi gerekir.
Erkekler, elbiselerini çıkarıp ihram örtülerine bürünür. Bayanların kendi elbiseleri ihram örtüsü olarak kabul edilir.
İhram örtüleri makamdan, mevkiden ve dünyadan soyunmanın simgesidir.
İhramlı kişi kendisine süslü elbiseleri uzak ettiği gibi günahları ve çirkin işleri de kendisinden uzaklaştırır. Hacı adayı, ihram örtüsüne büründüğü gibi tevazu ve takva elbisesine bürünür.
İhram nefse ve şeytana karşı bir korumadır!
İhramdan önce vücut temizliği yapılır ve abdest alınır. Mümkünse gusül etmek gerekir.
Abdestini alan hacı adayı daha sonra 2 rekat ihram namazı kılar.
Ardından:
“Allah’ım ben umre yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır, benden kabul eyle” diyerek niyet eder.
Niyet ettikten sonra:
“Lebbeyk Allahümme Lebbeyk. Lebbeyke La şerike Leke Lebbeyk. İnnel Hamde Ven Nimete Leke Vel Mülk. La şerike Lek” diyerek telbiye getirir.
Telbiyenin manası şu şekildedir:
“Buyur Allah’ım buyur. Buyur, senin hiçbir ortağın yoktur. Şüphesiz hamd ve nimet sana aittir. Mülkün sahibi sensin. Senin hiçbir ortağın yoktur.”
Özel gününde olan bayanlar da niyet etmeli ve telbiye getirerek kendi elbiseleriyle ihrama girmelidir.
Resulullah (s.a.v) şöyle buyurmuştur:
“Telbiyede bulunan hiçbir Müslüman yoktur ki, onun sağında ve solunda bulunan taş, ağaç, sert toprak onunla birlikte telbiyede bulunmasın, bu iştirak (sağ ve solunu göstererek) şu ve şu istikamette arzın son hududuna kadar devam eder.” (Tirmizi)
Böylece kişi artık ihramlıdır ve ihram yasakları başlamıştır.
İhramlı olarak; yolculuk boyunca Beytullah görülene kadar her fırsatta telbiye getirilmelidir.
Hac veya umre yapmak üzere ihrama giren kimse, daha önce helal olan bazı şeyleri, ihram süresi içinde kendisine haram kılmış olur. Haram kılınan bu şeylere “ihram yasakları” denir. İhram yasaklarını ihlal etmek cezayı gerektirir. Yüce Allah,
الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ
“Hac (ayları), bilinen aylardır. Kim o aylarda hacca başlarsa, artık ona hacda cinsel ilişki, günaha sapmak, kavga etmek yoktur. Siz ne hayır yaparsanız Allah onu bilir. (Ahiret için) azık toplayın. Kuşkusuz, azığın en hayırlısı takva (Allah”a karşı gelmekten sakınma)dır. Ey akıl sahipleri, bana karşı gelmekten sakının” (Bakara, 197)
Peygamberimiz (a.s.) ise,
من حج فلم يرفث و لم يفسق رجع كيوم ولدته أمه
“Kim ha yapar cinsel ilişkide bulunmaz, kötü söz söylemez ve günah işlemezse annesinden doğduğu günkü gibi (tertemiz olarak) döner” buyurmaktadır.