Hac nedir ve haccın eda edilebilmesi için gereken şartlar (Haccın sıhhat şartları) nelerdir. İşte hac anlamı ve haccın sıhhatinin şartları nelerdir hakkında bilgi.
Hac, Arafat’ta belirli vakitte bir süre durmaktan, daha sonra Kâbe-i Muazzama’yı usûlüne göre ziyaret etmekten ibaret olan ve İslâm’ın şartlarından birisini teşkil eden ibadettir. Hac lügatte ise, saygı değer makamları ve diğer yerleri ziyaret kasdında bulunmaktır. Hac yapan kimseye Hâcc (Hacı) denir. Bunun çoğulu “Hüccac“dır.
Haccın farziyeti, Kur’ân, sünnet ve ümmet-i Muhammed’in icması ile sabittir. Hac, Kur’ân-ı Kerîm’de geçen: وَلِلّٰهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبيلًا “Beytullah’a gitmeye gücü yeten herkesin o evi haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerindeki bir hakkıdır.” (Ali İmran 97) âyetiyle farz kılınmıştır.
Kendisine hac farz olan bir kimsenin haccını bizzat eda edebilmesi için gereken şartlara “haccın edasının şartları” denir. Bunlar:
1- Beden sıhhati: Hac yapmakla mükellef olan kişinin sağlık ve sıhhatinin bu vazifeyi yerine getirmeye elverişli olması gerekir. Aksi takdirde hac vazifesini bizzat yerine getirme mükellefiyeti ondan düşer.
Kötürümlük, körlük, felç, ayakların kesik olması; hac yolculuğuna tahammül edemeyeceği derecede hasta veya yaşlı olması gibi kişinin hac vazifesini rahat bir şekilde eda etmesine mâni olan hastalıklar, hac mükellefiyetini düşürür.
Hasta olan bir kimse eğer daha sonra iyileşeceğini ümit ediyorsa bekler ve iyileştikten sonra hacca gider. Eğer ömür boyu iyileşmeyecek bir hastalığa yakalanmışsa, hac vazifesini yapmak üzere kendi yerine vekil gönderir veya bunu vasiyet eder. Kendi yerine vekil gönderen bir hasta daha sonra iyileşecek olursa bizzat kendisinin hacca gitmesi gerekir. Yani iyileşmesi durumunda vekilinin yaptığı hac, onun üzerinden hac farizasını kaldırmış olmaz.
2- Hac için bir engel olmaması: Hapis, yurt dışına çıkış yasağı veya günümüzde olduğu gibi kendisine kura çıkmaması gibi kişinin haccetmesine mâni olan bir engel bulunmamalıdır fakat hacca gitmeye mâni olan bu tür engelleri kişinin kendisi oluşturmaya kalkışmamalıdır.
3- Yol güvenliğinin bulunmaması: Yol güvenliği mevcut olmadığından hacca gidemeyen kişi Allah katında mesul olmaz. Ancak kara, deniz veya hava yollarından herhangi birisi güvenliyse, o yolu kullanarak kişinin hacca gitmesi gerekir.
Yaygın bulaşıcı hastalığın olması, hacca mâni olacak savaşın bulunması, yolda eşkıya baskını gibi durumlar güvenliği tehdit eden unsurlardır.
4- Kadın için iddetin olmaması: Gerek bâin gerekse ric”î talak ile boşandığından veya kocası vefat ettiğinden iddet bekleyen kadınlar, haccın edasıyla yükümlü değildir.
5- Kadınlar için bir mahremin bulunması: İster yaşlı ister genç olsun haccedebilmesi için sefer mesafesi (90 km.) kadar yolculuk yapmak zorunda olan kadın, ancak eşi veya bir mahremiyle beraber hacca gidebilir. Yanında kocası veya mahremi olmayan kadının hac vazifesini yerine getirmesi farz değildir. Seferilik mesafesinden daha az mesafede yaşayan kadınlar ise kendi başlarına hacca gidebilirler.