Nezr lügatte iyi yada kötü bir şeyi vaad etmektir. Dini manada ise nezr; örneğin köle azad etmek gibi nafile veya cenaze namazı gibi farz-i kifaye olan herhangi bir ibadet türünü Allah’a yaklaşmak gaye ve amacıyla, herhangi bir şeyin meydana gelmesine bağlı yada bağımsız olarak vaad edip adamaktır.
Nezr’in Çeşitleri
Yapılan nezrler üç çeşittir.
1) Mutlak nezr (Teberrür nezri)
Teberrür nezri, herhangi bir amaca veya işin tahakkukuna bağlanmayan, sırf Allah rızâsını kazanmayı amaçlanan ve öfke ile kızgınlık halleri dışmda yapılan nezrdir. Örneğin kişinin;
– “Şu kadar nâfile namaz kılmak yada oruç tutmak vs. Allah’ın üzerimde nezri olsun”
– “Şu şeyi yapmayı yada yapmamayı nezr ettim” demesi mutlak nezrdir.
2) Mücazat nezri
Mücazat nezri; kişinin bir ni’metin gerçekleşmesine yada bir musibetin derine yada rağbet edip arzuladığı ve buğz etmediği hususların gerçekleşmesine bağlı olarak, bir ibadeti nezr etmesidir.
Gerek mutlak nezrin ve gerek mücazat nezrinin, bağlandığı hayırlı şeyin tahakkuku durumunda, esah görüşe göre fevren (acilen) yerine getirilmesi farzdır. İkinci bir görüşe göre ise, fevren değil de bilahare yerine getirilebilir. Onun yerine keffaret ödemek yada başka bir şey yapmak meşru değildir.
3) Lecac nezri
Lecac nezri, kişinin rağbet etmeyip buğz ettiği hususların gerçekleşmesini arzulamaya yönelik bir ibadeti nezr etmesidir. Örneğin;
– “Eve girersem yada evden çıkmazsam, Allah’ın üzerimde şu kadar oruç tutmak yada şu kadar sadaka vermek nezri olsun”
Bu nezr de geçerlidir. Ancak bu nezrin bağlandığı hayırlı şeyin tahakkuku durumunda, nezr eden kişi, isterse o hayırlı şeyi yapar, isterse de bir yemin keffaretini yerine getirir.