Hac vacibi, hac ibadetinin onsuz gerçekleşebileceği nüsüktür. Ancak vacibin özürsüz olarak terk edilmesi, hem günah hem de cezâ kurbanı kesmeyi gerektirir. Haccın aşağıda izah edilecek altı vacibi vardır. Bunlar;
Birinci Vacib : Müzdelife’de gecelemek (mebit).
Müzdelife’de mebit yapmak; yani gecelemek, esah görüşe göre vâcib, diğer bir görüşe göre rükün, üçüncü bir görüşe göre ise sünnettir.
Arafe vakfesinin son bulduğu gece yansından sonra; bir lahza bile olsa, hatta duraklamaksızın geçiş şeklinde olsa bile Müzdelife’de bulunmak gerekir.
Müzdelife mebit’inde taharet şartı yoktur.
Muzdelife gecesini uyumadan ibadetle ihya etmek esah görüşe göre sünnet değildir.
Müzdelife’de Mebit Kimlere Vacib Değildir
Müzdelife mebiti, konusunda açıklanan herhangi bir özürden dolayı cuma ve cemaate gidemeyecek durumda olanlara, deve vs. gibi hayvanlara çobanlık yapanlara, hacılara su dağıtanlara yada Arafe vakfesine geç yetişenlere vacib değildir.
İkinci Vacib : Akabe Cemresine ilk taşlamayı yapmak.
Akabe Cemresine yapılacak taşlama, aynı zamanda Mina’nın tehiyyeti yani selamı kabul edilir.
Arafe vakfesinin son bulduğu gece yansından sonra başlayan ve “teşrîk” günlerinin son günü (bayramın dördüncü günü) akşamına kadar devam eden süre içerisinde, Akabe Cemresine yedi taş ile ilk taşlamayı yapmak gerekir.
Üçüncü Vacib : Mina cemerât’ını taşlamak.
Hacı isterse teşrik günleri olan bayramın ikinci, üçüncü ve dördüncü günlerinde;
a) Sadece ikinci ve üçüncü günlerde taşlama yapıp Mina’dan ayrılır.
b) Dördüncü günde de bu taşlamayı yapıp ayrılır.
İlk ayrılışa “Nefr-i evvel” (ilk ayrılış), ikinci ayrılışa ise “Nefr-i sani” (ikinci ayrılış) denir.
Dördüncü Vacib : Mina’da gecelemek.
Bayramın üçüncü gününde, Mina’dan nefr-i evvel (ilk ayrılış) yapmayıp da Mina’da kalanların, esah görüşe göre teşrik günlerinin her üç gecesinin yarısından fazlasını Mina’da geçirip mebit yapmaları haccın vaciblerindendir.
Bayramın üçüncü gününde nefr-i evvel yapıp da Mina’dan ayrılanların ise, sadece bayramın ilk gününü ikinci güne bağlayan gece ile ikinci günü üçüncü güne bağlayan gecelerde mebit yapmaları gerekir.
Bir akşamı gecelememenin cezası; bir müd (600 gr.), iki akşamın iki müd buğdaydır. Her üç akşamı da gecelememenin cezası ise, bir ceza kurbanı kesip etini Harem bölgeside bulunan fakirlere dağıtmaktır.
Bu cezayı ödemeye gücü yetmeyenlerin cezası ise;
a) İlk gecede mebit yapıp da ikinci gecede mebit yapmayan kişi, ilk nefri yapamaz. Üçüncü gecenin mebitini yapıp ertesi günün son taşlamasını da yapması gerekir.
Bu durumda; sadece mebitini yapmadığı ikinci gece için, fidye olarak bir müd buğday vermesi gerekir.
b) İlk gecede mebit yapmayıp da ikinci gecede mebit yapan kişi, aynı şekilde ilk nefri yapamaz. Üçüncü gecenin mebitini yapıp ertesi günün son taşlamasını da yapması gerekir.
Bu durumda; sadece mebitini yapmadığı ilk gece için, fidye olarak bir müd buğday vermesi gerekir.
c) İlk iki gecede mebit yapmamış ise, aynı şekilde ilk nefri yapamaz. Üçüncü gecenin mebitini yapıp ertesi günün son taşlamasını da yapması gerekir.
Bu durumda; mebitini yapmadığı her bir gece için, fidye olarak birer müd buğday vermesi gerekir.
d) İlk iki geceden birinde mebît yapmaz ve ilk nefr’i yaparsa, ceza kurbanı kesip dağıtması gerekir.
Beşinci Vacib: Mikat mahallinden ihrama girmek.
Haccetmek isteyen bir kişinin mikat mahallinde ihrama girmesi gerekir. İsteyen kişi, mikat bölgesine girmeden önce de ihrama girebilir. İhrama girmeden mikat bölgesini geçen ve ihramsız olarak harem bölgesine giren kişi, haccın vaciplerinden birini terk etmiş olur. Bundan dolayı da ceza kurbanı kesmesi gerekir. Ancak henüz umre veya kudüm tavafını yapmadan, tekrar mikat mahalline dönüp orada ihrama girerse, ceza kurbanı kesmekten kurtulur.
Altıncı Vacib: Veda tavafı yapmak.
Hac veya umre ibadetini yerine getiren kimsenin bu ibadetlerde ilgili menasiki tamamladıktan sonra Mekke’den ayrılacağı sırada veda niyetiyle Kâbe’yi tava etmesi vaciptir.