1- Gusül yapmak
Cuma guslü; kendisine farz olmazsa dahi, cuma namazına gitmek niyetinde olân her kişiye sünnettir. Bir görüşe göre de bu gusül kadın-erkek her mü’min için sünnettir.
Guslün Vakti
Mu’temed olan görüşe göre; bu guslün vakti fecr-i sâdıkla, diğer bir görüşe göre gece yarısı ile başlar ve mu’temed olan görüşe göre; imâmın minbere çıkmasıyla, diğer bir görüşe göre de namazın bitişiyle sona erer. Bu guslü cumaya gidecek vakte yakın yapmak daha efdaldir.
Gusülden sonra meydana gelecek olan abdestsizlik yada cenâbet hâli, esah görüşe göre bu sünnet guslü tekrarlamayı gerektirmez. Diğer bir görüşe göre onu tekrarlamak sünnettir.
İbn-i Hacer’e göre, yapılmayan cuma guslünü sonradan kazâ
etmek sünnettir.
Gusül Yerine Teyemmüm
Kişi su ile gusül yapmaktan âciz ise, esah görüşe göre onun yerine teyemmüm yapması sünnettir.
2- Beden ile giysileri temizlemek ve güzel koku sürmek
3- Etek ve koltuk altı kıllarını almak ve bıyıkları kısaltmak
Erkeklerin etek kıllarını traş etmesi kadınların ise yolması daha evlâ iken, hem erkeklerin hem de kadınların koltuk altı kıllarını yolması evlâ görülmüştür.
Dudakların kırmızı kısmı bâriz şekilde görülecek tarzda bıyıkları kısaltmak da sünnettir. Bıyıkları dipten tıraş etmek yada yolmak ise mekrûhtur.
4- Tırnakları kısaltmak
Tırnaklan kısaltmak, cuma, perşembe ve pazartesi günlerinde sünnettir. Diğer gün ve gecelerde ise mübâhtır. Tırnak kısaltmak hiçbir zaman mekruh değildir.
Tırnak Kısaltmanın Âdâbı
Hangi şekilde olursa olsun, tırnaklan kısaltmak sünnettir. Ancak bu kısaltmanın mu’temed görülen şekli şudur.
a) Eller
Önce sağ elin işâret parmağının, sonra sırasıyla; orta, yüksük, serçe ve baş parmağının, ardından da sol elin sırasıyla; serçe, yüksük, orta, işâret ve baş parmağın tırnaklarını kısaltmak.
b) Ayaklar
Önce sol ayağın serçe parmağından başlamak ve sırasıyla sağ ayağın serçe parmağında bitirmek. Tırnaklar kısaltıldıktan sonra abdest tazelemek, iki rekat nâfile namaz kılmak ve tıraş edilen kıllar ile kısaltılan tırnakları toprağa defnetmek sünnettir.
5- Sarık takmak
Namaz İçin Sarık Takmak
Allah rasûlünün (as) gerek namazlarda ve gerek namaz dışında sarık taktığı rivâyet edilmiştir. Binâenaleyh cumhûr-u ulemâ, erkeklerin namazda ve dışında sarık takmalarının sünnet olduğu yönünde ittifak etmişlerdir.
Sarığa Azebe Salmak
Sarık sarılırken, sarılacak bezden en az dört parmak, en fazla bir zirâ (yaklaşık kırk sekiz cm.) uzunluğunda bir parçanın, (azebe) sırt yönünde ve iki omuz arasına salı verilmesi sünnettir.
6- En yeni en temiz ve en güzel elbiseleri giymek
Cuma günleri, en yeni en temiz ve en güzel elbiseleri giymek sünnettir. Ayrıca cuma günü giyilecek elbiselerde beyaz rengi tercih etmek, diğer renklere göre daha efdaldir.
7- Cuma namazına erken gitmek (tebkîr)
Cuma namazına fecirden itibâren gitmek sünnettir. Her saatin erkenliğine göre farklı sevâbı vardır.
Cuma namazına bu sürecin ilk diliminde giden için bir deve, İkincisinde inek, üçüncüsünde boynuzlu koç, dördüncüsünde tavuk, beşinci dilimde gidene ise yumurta tasadduk etmiş sevâbı yazılır. İmâm ile dâimul-hades olan kişi ise erken değil de, hutbeye yakın vakitte gitmesi sünnettir.
Vaktin geç olmadığı hallerde; cumaya uzun yoldan, yaya, sükûnetle ve sağa sola iltifat etmeksizin gitmek, dönerken de kısa yoldan dönmek sünnettir. Süratle yürümek ise mekruhtur. Yaya veya binerek dönme husûsunda ise kişi muhayyerdir.
Yol boyunca; kırâat, zikir veya Allah rasûlüne (as) salât ve selâm getirmekle meşgul olmak sünnettir. Ancak salavât getirmek daha evlâdır.
Ön saflara geçmek isterken, başkalarının boyunlanndan atlar gibi safları yarmak mekrûhtur. Bir görüşe göre de haramdır. Ancak imâm olan kişi ile cemâatin kendilerine müsâmahâ gösterdiğini bilen âlim ve sâlih zâtların veya ön saflarda boşluk bulanların, safları usûlce yarması mekruh değildir.
Câmide Yer Tahsisi
Kişinin safta bulunan birini kaldınp da yerine oturması haramdır. Şayet kendi rızâsıyla kalkarsa beîs yoktur.
Kişinin önceden câmiye seccâde vb. şeyler göndermesi ve serdirerek kendine yer ayırması mekruhtur. Bu durumda, başkasının o seccâdeyi kaldırıp yerinde namaza durması câizdir. Rızâsı olmaksızın üzerinde kılması ise haramdır.
Adam gönderip oturtmak sonra da gidip onun yerinde oturmak mekrûh değildir.
8- Cuma günü ile gecesinde Kur’ân-ı Kerîm okumak zikir yapmak
Cuma günü ile gecesinde Kehf sûresini çokça (üç ve yukarısı) okumak sünettir. Ancak sünnetin aslı bir kere okumakla da hâsıl olur. Onu gündüz okumak daha müekkedtir.
Ayrıca Cuma gününde; Âl-i İmrân, Hûd ve Duhân sûrelerini okumak, Allah rasûlüne (as) çokça salât ve selâm getirmek (üç yüz defa ve yukarısı), Cuma günü ve gecesinde fazlaca sadaka vermek, hasta ziyaretinde bulunmak, emr bil-ma’rûf ve nehy anil-münker yapmak ve çokça duâ etmek sünnettir.
9- Hutbe okunmaya başlayınca namaz kılmamak
İmâm minbere çıkıp hutbe okumaya başladıktan sonra, câmiye gelen kişiye, iki hafif rekat dışında namaz kılmak haramdır. Bu iki rekâtın da, ya tehiyyetul-mescid namazı yada cuma öncesi râtîbe namazı olması sünnettir. Ancak her ikisinin de sevâbını almak için, cuma râtîbesi niyyetinin yanında tehiyyetul-mescid namazı niyeti de getirmek evlâdır.