MUHRİM
İhrama bürünmüş, ihramlı kişi; hacc ve umre niyeti ile telbiye getirerek ihram’a giren kimse anlamında bir fıkıh terimi. Hacc veya umre’ye giden kimseler mikat denilen yerlerde ihrama girerler. Burada ihrama girmek vacip olup, buradan ihram’a girmeden geçmek caiz değildir. Mekke’nin dışından gelenler için beş ayn mikat* yeri vardır.
Hacca ve umreye gidecek kişi hangi yoldan gidecekse o yolun mikatında ihrama girmek zorundadır.
Mikat sınırından içeride oturanlarla Mekke’de oturanlar Hill ve Harem bölgesinde ihrama girerler.
Muhrim’in, ihrama girdikten sonra ihramlı bulunduğu sürede, ihramdan çıkıncaya kadar diğer zamanlarda helâl olan bazı fiil ve davranışları yapması yasaktır.
Bu yasaklara “İhram yasakları” denir. Bunlardan birisini yaptığı zaman yasağına göre cezaya çarptırılır (bk. Hacc mad.).
Muhrim’e yasak olan fiil ve davranışları iki ana başlık altında toplamak mümkündür: İhramlının vücudu ile ve giyimi ile ilgili yasaklar.
A- İhramlının vücudu ile ilgili yasaklar
Saç veya sakal tıraşı olmak, bıyıkları kesmek, kasık ve koltuk altı kıllarını yolmak veya traş etmek, vücudun diğer yerlerindeki kıllarını yolmak veya traş etmek, tırnak kesmek, süslenmek maksadıyla saç, sakal ve bıyıkları yağlamak veya kınalamak, kadınlara ruj kullanmak (Kokusuz sürme çekmek caizdir).
Vücuda veya ihrama (Kadınlar elbiselerine) güzel koku sürmek; kokulu sabun kullanmak.
Cinsi münasebet veya öpüşmek, oynaşmak vb. gibi cinsi münasebete götüren davranışlarda bulunmak.
Avlanmak, avcıya avını göstermek veya avcıya yardımcı olmak ve av hayvanlarına zarar vermek (Ayağını veya kanadını kırmak, yuvasını yıkmak gibi). Bu yasak kara av hayvanlarına mahsustur. Evcil hayvanların kesilmesi ve deniz avı, ihramlıya yasak değildir.
Harem bölgesindeki bitkilerin kesilmesi veya koparılması da ihramlıya yasaktır.
İslâm’ın yasak kıldığı hareketleri yapmak (fusuk) başkaları ile tartışmak, kavga etmek, sövmek, kötü söz ve davranışlarda bulunmak (cidal) ihramlıya yasaktır.
Bu hususta ihramlının nasıl davranacağını Kur’ân-ı Kerim şöyle izah eder: “Hacc bilinen aylardadır. Kim hacca başlayarak ,ihrama girerek) onu kendisine farz kılarsa, artık haccda cinsi temas, sövme, kavga etme yoktur. Ne iyilik yaparsanız Allah onu bilir. Azığınızı alın; azıkların en hayırlısı Allah’tan korkmaktır. O halde ey akıl sahipleri benden korkun” (el-Bakara, 2/197).
B- Giyim ve Giyim eşyası ile ilgili yasaklar
Dikilmiş elbise giymek. Bundan maksat dikilmiş veya örülmüş şeylerdir. (Beline para kemeri bağlayabilir. İzar ve ridasını iğne ile tutturabilir) başını örtmek, takke, sarık ve bere giymek. (Gölgelenmek için şemsiye kullanmakta bir sakınca yoktur) Üstü ve topukları kapalı ayakkabı ve çorap giyinmek. (Topukları ve parmakları örtmeyecek takunya giyebilir). Eldiven giymek.
Giyimle ilgili bu yasaklar sadece erkeklere aittir. Kadınlar bunlara dahil değildir. Kadınlar İslâmî olan kıyafetlerini hacc ve umrede de giyerler (geniş bilgi için bk. Hacc mad.).
Abdullah CİHANGİR