2. Aleksandr (Aleksandr Nikolayeviç), 29 Nisan 1818 yılında Rusya’nın Moskova Şehri’ndeki Rusya devlet başkanı’nın resmi ikametgâh yeri Kremlini’de dünyaya geldi. 2. Aleksandr dönemi 1855 – 1881 yılları arası olup I. Nikolay’ın oğludur.
II. Aleksandr, tahta çıkışının ilk günlerinde Rusya’nın uğradığı Kırım yenilgisinin etkisiyle birtakım reformların gerçekleştirilmesini sağladı (toprağa bağlı şelflerin bırakılması, mahkemelerin yeniden düzenlenmesi, eğitim ve orduda düzenlemeler, Zemstvo adlı meclislerin kuruluşu, basından önsansürün kaldırılması). Polonyalıların ayaklanması ve kendine yönelik öldürme denemeleri sonunda yönetimini sertleştirdi. Üniversiteleri denetleme ve gizli mahkemeler yöntemine döndü.
1871 yılında Paris Antlaşması’nın Boğazlarla ilgili maddelerini değiştirmeyi başarması ve Ayastefanos Antlaşması (1878) kendine güvenini arttırdı. Asya’da genişleme ve yayılma yoluna gitti (Fergana/ 1876, Türkmenistan/1881). Balkan Savaşı’nda ve Asya seferinde yitirilen insan gücü ve para harcamaları muhalefeti arttırdı. Artan terör olayları sonunda 13 Mart 1881 yılında bombalı bir saldırıyla Rusya’nın Sankt-Peterburg şehrinde yer alan Kışlık Saray’ında öldürüldü.