Ömer Asım Aksoy, 5 Nisan 1898 yılında Gaziantep’te dünyaya gelmiş; Türk eğitimci, şair, halkbilimi araştırmacısı, hukukçu, siyasetçi ve dilbilimcidir. Babası Küllüoğulları’ndan Abdurrahman Efendi, annesi Bayramoğulları’ndan Fatma Hanım’dır.
Ömer Asım Aksoy, İlk öğrenimini Gaziantep’te yaptı, ardından 1911 yılında rüşdiyeyi bitirdi. Talebelerine yurt severlik ve ilim sevgisi aşılayan rüşdiyedeki hocası İbrahim Hilmi’den (Konuralp) çok etkilendi. İdâdî tahsiline Antep’te açılan Aynülmaârif adlı özel bir okulda başladı, Antep Ticaret İdâdîsi’nden birincilikle mezun oldu (1916). Daha sonra Halep Posta ve Telgraf Başmüdürlük Kalemi’nde açılan imtihanı kazanıp memurluğa başladı. Bir yıl sonra Antep’e tayin edildi. Memurluk yanında Ticaret İdâdîsi’nde vekil olarak Türkçe öğretmenliği yaptı.
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni 1928 yılında bitirdikten sonra bu alanda görevler aldı; savcılık, avukatlık yaptı, TBMM’ye milletvekili olarak girdi. (1935-1950), Türk Dil Kurumu ndaki genel yazmanlık (1962-1976) görevinden emekliye ayrıldı. Önceleri yerel dil özellikleri üzerinde çalıştı (Gaziantep Ağzı, 1933), folklor araştırmaları yaptı, özellikle Türk Dil Kurumu’nda görev aldıktan sonra düzenli yazılarıyla Türkçenin özleşmesi doğrultusunda bilinçli ve verimli bir görev üstlendi, emeğini sözlük çalışmalarına adadı.
Biri kız, üçü erkek dört çocuk babası olan Ömer Asım Aksoy, nikris hastalığına yakalandı ve 30 Ekim 1993 yılında 95 yaşında iken Ankara’da yaşamını yitirdi.
Ömer Asım Aksoy Eserleri
– İki Damla Göz Yaşı (şiirler, Antep 1918),
– Usûl-i Tahrîr ve Edebiyat Dersleri (Gaziantep 1924), İmlâmıza,
– Sarf ve Nahvimize Dair (Gaziantep 1925),
– Gaziantep Dilinin Tetkiki (Gaziantep 1933),
– Gaziantep’te Eti Eserleri (1934),
– Öz Türkçe Dersleri (Gaziantep 1935),
– Gaziantep Ağzında Sentaks Araştırmaları (Gaziantep 1936),
– Bir Dili Öğrenmek İçin En Lüzumlu Kelimeler ve Bu Kelimeleri Belirtme Usulü (Gaziantep 1936),
– Güneş-Dil Teorisi ve Üçüncü Türk Dil Kurultayı (Gaziantep 1937),
– Halkevi Konuşmaları (Gaziantep 1938),
– Deyim, Takım Söz, Meşhur Söz, Atalar Sözü (Ankara 1940), – Gaziantep Ağzında Atasözleri (Ankara 1941),
– Hasırcıoğlu Hâfız Mehmet Ağa (Gaziantep 1941),
– Gaziantep Ağzı (I-IV, İstanbul 1945-1946),
– Hasan Aynî ve Nazmü’l-cevâhir (Gaziantep 1959),
– Dürrü’nnizâm ve Nazmü’l-cevâhir (Ankara 1960),
– Şeyh Ahmet ve Nazmü’l-leal Üzerine (Ankara 1959,
– TDAY Belleten’den ayrı basım; Şeyh Ahmet ve Nazmü’l-leal Üzerine: Tamamlayıcı Bilgiler adıyla, Gaziantep 1961),
– Anayasa Sözlüğü (Ankara 1961, 1962),
– Dil Üzerine: Düşünceler, Düzeltmeler (Ankara 1962, 1964),
– Mütercim Asım (1755-1819) (Ankara 1962),
– Atatürk ve Dil Devrimi (Ankara 1963),
– Anayasanın Dili (TDAY Belleten, 1963’ten ayrı basım), – Atasözleri ve Deyimler (Ankara 1965; Atasözleri ve Deyimler: Elkitabı adıyla kısaltılarak, Ankara 1968),
– Gelişen ve Özleşen Dilimiz (Ankara 1968),
– Özleştirme Durdurulamaz (Ankara 1969),
– Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I: Atasözleri Sözlüğü (Ankara 1971, Atasözleri ve Deyimler’in genişletilmiş biçimi),
– Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü II: Deyimler Sözlüğü (Ankara 1976),
– Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü III: Dizin ve Kaynakça (Ankara 1977),
– Dil Yanlışları (Ankara 1980 [900 Sözün Eleştirisi],
– Ankara 1990 [1800 Sözün Eleştirisi],
– İstanbul 1991 [2000 Sözün Eleştirisi]),
– Yine Dil Yanlışları (270 Sözün Eleştirisi, Ankara 1985),
– Dil Gerçeği (Ankara 1982, 2006).
Aksoy’un Gaziantep’te bazı arkadaşlarıyla birlikte yayımladığı Hasip Dürrî: Hayatı Eserleri (1933, 2. bs. 1959, A. Turgut Ergin ve Ş. Sabri Yener ile birlikte) ve Aydî Divanı (Gaziantep 1937; Ankara 1954, Ş. S. Yener ve A. N. Ünler ile birlikte), Dil Devriminin 30 Yılı (Ankara 1962) içerisinde çeşitli yazılarının bulunduğu Dil Devrimi Üzerine (Ankara 1967), Türk Dil Kurumunun 40 Yılı (Ankara 1972), Türk Dil Kurumu Kol Çalışmaları (1932-1972) (Ankara 1972) adlı kitaplarından başka Türk Dil Kurumu’nda görev yaptığı yıllarda kendi yönetiminde hazırlanan Tarama Sözlüğü (I-VIII, Ankara 1963-1977), Türkiyede Halk Ağzından Söz Derleme Dergisi (V, Ankara 1957 [İndeks]; VI, Ankara 1952 [folklor sözleri]), Derleme Sözlüğü (I-IX, 1963-1977), Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler (I-II, Ankara 1969-1971) adlı çalışmaları da yayımlanmıştır. Türk Dil Kurumu dışında onun başkanlığında hazırlanmış bir de Ana Yazım Kılavuzu bulunmaktadır (İstanbul 1987).