Av avlayanın, kemer bağlayanın
Bir uğraş vererek bir şeyi ele geçiren kimse, onu hak eder; o, onundur. Doğrusu ve yakışık alanı da budur. Aksini düşünmek yanlıştır. Bunun yanında, bir şey, onu kullanmasını becerip faydalanmasını bilenindir.
Olan dört bağlar, olmayan dert bağlar
Zengin, varlıklı kişi dilediği gibi yaşar; istediği gibi yer, içer; giyinir, kuşanır; rahatına rahat katar. Ama yoksul kişi değil rahatına bakmak, geçimini temin edemediği için içten içe üzülür; acı çeker.
Eşeğini sağlam kazığa bağla, sonra Allah’a ısmarla
Akıl insan içindir. İnsan önce aklını kullanarak işlerinin iyi yürümesi, eşyanın zarar görmemesi için tedbir almalı, sonra da tevekkül etmeli, yani o konuda yüce Allah’a güvenmelidir. Tüm bunlardan sonra işini veya eşyanı başkasına emanet edebilir.
İki at bir kazığa bağlanmaz
* Kendi başına buyruk, kimseden izin almaksızın dilediği gibi davranan iki kişi, aynı iş üzerinde görevlendirilip çalıştırılamaz. Her an aralarında anlaşmazlığın çıkması, bunun da kavgaya dönüşmesi kaçınılmazdır.
* Bağımsız hareket etmeyi seven, özgürlüğüne düşkün iki kişi bir arada uzun süre yaşayamaz. Böyle kişilerin anlaşmaları çok zordur.
Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz
İşimizi gören bir kimsenin, bize kazandırdığı şeylerden yararlanması doğaldır. O konuda kendine sağlayabileceği basit çıkarlarını önlemeye çalışmamalıyız, huzursuzluk çıkar. Bir meyve bahçesinde meyve toplayan kişinin birkaç meyve yemesi normaldir.
Dost evinde başını bağla, düşman evinde tırnağını kes
Dostumuzun evine gittiğimizde güzel olan baş bağlamak, süslenmek, hoş, temiz, neşe artıran durumdur. Tırnak kesmek ise pis ve dirlik bozan bir iştir. İnanışa göre, kesilen tırnak ev içine sıçrarsa, ev halkı ile tırnak kesen arasında düşmanlık başlar.
Erine göre bağla başını, tencerene göre kaynat aşını
Yaşayışını aile imkanlarına göre ayarla, bulunduğun ortama uyum sağla. Kocanın istediği gibi giyin, kuşan, süslen. Maddi imkanların el verdiği ölçüde harcama yap, harcaman da sınırı aşmasın.
Eşeği bağla, işini sağla
Akıl insan içindir. İnsan önce aklını kullanarak işlerinin iyi yürümesi, eşyanın zarar görmemesi için tedbir almalı, sonra da tevekkül etmeli, yani o konuda yüce Allah’a güvenmelidir.
Evine göre pişir aşını; erine göre bağla başını
Yaşayışını aile imkanlarına göre ayarla, bulunduğun ortama uyum sağla. Kocanın istediği gibi giyin, kuşan, süslen. Maddi imkanların el verdiği ölçüde harcama yap, harcaman da sınırı aşmasın.
Deveyi, sağlam bağla sonra Allah’a ısmarla
Akıl insan içindir. İnsan önce aklını kullanarak işlerinin iyi yürümesi, eşyanın zarar görmemesi için tedbir almalı, sonra da tevekkül etmeli, yani o konuda yüce Allah’a güvenmelidir. Tüm bunlardan sonra işini veya eşyanı başkasına emanet edebilir.
Acından karnı gurlar, başına nergis bağlar
Maddi durumu iyi olmayan bazı kişiler lüks içinde, gösterişli yaşamak ister. İnsan gösteriş meraklısı olunca komik durumlara da düşer. Bu hataya düşenler; karnını doyuracak imkan olmamasına rağmen süslerini düşünürler.
Çözebileceğin düğümü bağla
İnsanlar, düzeltemeyeceği hatalara yol açabilecek işlere girişmemelidirler.
Bağla atını, ısmarla Hakk’a
Hayvanların bir yerde durmaları isteniyorsa onları mutlaka bağlamak gerekir. Bu durum at için de geçerlidir. Eğer onu başı boş bırakırsak oradan uzaklaşıp kaybolabilir, başına türlü hâl gelebilir. Bunun gibi pek çok şeyde önce tedbir alınmalı, sonra da Allah`a havale etmeliyiz. Kısacası önce tedbir, sonra tevekkül her işte kural olmalıdır.
Dokuz at bir kazığa bağlanmaz
* Her tedbir, tehlikenin büyüklük oranı düşünülerek alınmalıdır. Gücü büyük olan tehlikelere küçük ya da zayıf tehlikelerle önlenemez.
* Bir işin başına, birbiri ile anlaşması mümkün olmayan birden çok yetkili kimse getirilmemelidir. Çünkü her biri bir yana çeker, anlaşamaz ve birbirlerine düşerler. İşi aksatıp geciktirirler.
Fare deliğe sığmamış, bir de kuyruğuna kabak bağlamış
* Yapamayacağı kadar ağır bir iş varken başka bir iş daha yüklenmek son derece sakıncalıdır. İnsan önce kendi işini yapıp düzlüğe çıkmalı, daha sonra başkalarının yükünü omuzlamayı düşünmelidir.
* Kendisi sığıntı durumunda iken yanına bir kişi daha almak yanlış ve tutarsız bir davranıştır.
El el için ağlamaz, başına kara bağlamaz
Kişi, sorununun çözümünü kendisi bulmalıdır. Bir başkasından çözüm beklememelidir. Çünkü başkası, sizin sorununuzu dert edinmez.
Çift edersen bağlanırsın, bağ edersen eğlenirsin
* Tarlaları ekip biçme çiftçiyi toprağa bağlar. Bağcılık iş başında olmayı, bağda kalmayı gerektirir.
* Bakımını iyi yaparsan bağ güzel olur. Bağda uğraşmak eğlencedir.
Döven öküzünün ağzı bağlanmaz
İşimizi gören bir kimsenin, bize kazandırdığı şeylerden yararlanması doğaldır. O konuda kendine sağlayabileceği basit çıkarlarını önlemeye çalışmamalıyız, huzursuzluk çıkar. Bir meyve bahçesinde meyve toplayan kişinin birkaç meyve yemesi normaldir.
Esmere al bağla, karşısına geç ağla
Esmer kişiye kırmızı renkli giysi hiç yakışmaz.
Eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin
Sana yaptırılan bir işi, sahibinin isteğine göre yap. Kötü bir sonuç ortaya çıkarsa da sen sorumlu olmazsın.
Kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını
Yaşayışını aile imkanlarına göre ayarla, bulunduğun ortama uyum sağla. Kocanın istediği gibi giyin, kuşan, süslen. Maddi imkanların el verdiği ölçüde harcama yap, harcaman da sınırı aşmasın.
Eşeğini sağlam kazığa bağla, sonra komşunu hırsız çıkarma
Akıl insan içindir. İnsan önce aklını kullanarak işlerinin iyi yürümesi, eşyanın zarar görmemesi için tedbir almalı, sonra da tevekkül etmeli, yani o konuda yüce Allah’a güvenmelidir. Tüm bunlardan sonra işini veya eşyanı başkasına emanet edebilir.
Erine göre bağla başını, tencerene göre pişir aşını
Yaşayışını aile imkanlarına göre ayarla, bulunduğun ortama uyum sağla. Kocanın istediği gibi giyin, kuşan, süslen. Maddi imkanların el verdiği ölçüde harcama yap, harcaman da sınırı aşmasın.
Başkasına bel bağlayan, bel ağrısından kurtulamaz
Başkasına bağımlı yaşayanlar, hep bunun acısını ve sıkıntısını sürekli çekerler.