Yalın varsa karnına, çulun varsa sırtına
Kendi ihtiyacı olan insanlar öncelikle kendi zorunlu ihtiyaçlarını gidermeli, daha sonra cömertlik yapıp varlıklarını başkalarıyla paylaşmalılar. “Yemeğin varsa ye, giyeceğin varsa sırtına giy”. Not: yal, köpek ve sığırlara yedirilmek için un ve kepekle hazırlanan yiyecek.
Ayda bir gel dostuna, kalksın ayaküstüne; günde bir gel dostuna, yatsın sırtı üstüne
Ne kadar yakın dostun veya akraban olursa olsun, ona her gün gidersen usanır. Ara sıra git ki seni saygı ile karşılasın, iyi ağırlasın.
Ameli boynuna, semeri sırtına
Islah olmasından, yola gelmesinden ümit kesilen kişi, tarikatta “yolsuz” ve “düşkün” kabul edilir ve hakkında bu söz söylenir. Tasavvuf ehli olmayanlar arasında da söylenen bu söz, kimin hakkında söyleniyorsa, o kişinin insanlıktan bir nasibi olmadığını ifade eder.
Yağın varsa karnına, çulun varsa sırtına
İnsan kendi halini, en iyi kendisi bilir. Geçimini ve yaşantısını ona göre ayarlamalıdır. Yapabilecekleri elindeki imkanlar ölçüsündedir.
Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etmeyeceksin
* En ufak hatasında kadını döveceksin, sık sık da çocuk doğurmasını isteyeceksin anlamında, kadına yönelik şiddeti destekler nitelikte, insancıl olmayan bir yaklaşımı ifade eden sözdür.
* Bir kadın kocasının şiddetinden şikayetçi olduğunda, karı koca arasına girilmez gibi bir tutum yerine, durumu ciddiye alıp gereken önlemlerin alınması sağlanmalıdır. Kadının ailesi de bu noktada mutlaka kızının arkasında olmalı, onu her şartta koruyup kollamalıdır.
Yalın varsa karnına, giysin varsa sırtına
Kendi ihtiyacı olan insanlar öncelikle kendi zorunlu ihtiyaçlarını gidermeli, daha sonra cömertlik yapıp varlıklarını başkalarıyla paylaşmalılar. “Yemeğin varsa ye, giyeceğin varsa sırtına giy”.
Suç samur kürk olsa, kimse sırtına almaz
* Yasa dışı işler, gelenek göreneklere aykırı hareketler, toplumca kınanan, hatta yasalarca cezalandırılan davranışlardır. Aynı zamanda kişiye kötü bir ün kazandırır. Bu yüzden hiç kimse suçu üzerine almak istemez. Ya saklar ya da başkasına yüklemeye çalışır.
* Toplum huzuru için yasalara uygun hareket etmeli, yasa dışı yollara sapmış kişilerden uzak durmalıyız ki içimiz rahat, huzurlu olabilelim.
Yetimi okşamışlar, vay sırtım demiş
Bir insanın mağdur olmaması, haksızlığa uğramaması, ezilmemesi için koruyanının, kollayanının, arkasının olması gerekir.
Kabahat samur kürk olsa, kimse sırtına almaz
* Yasa dışı işler, gelenek göreneklere aykırı hareketler, toplumca kınanan, hatta yasalarca cezalandırılan davranışlardır. Aynı zamanda kişiye kötü bir ün kazandırır. Bu yüzden hiç kimse suçu üzerine almak istemez. Ya saklar ya da başkasına yüklemeye çalışır.
* Toplum huzuru için yasalara uygun hareket etmeli, yasa dışı yollara sapmış kişilerden uzak durmalıyız ki içimiz rahat, huzurlu olabilelim.
Fakirin karnı doyunca sırtı üşür
Yoksul kişilerin ihtiyaçları giderilmekle bitmez. Bir ihtiyacı karşılansa başka bir ihtiyacı ortaya çıkar.