Atın ölümü arpadan olsun
* Bir şeye tutkun olan, bir şeyin uzun süre yokluğunu çeken kimi kişiler, kendilerine zarar vereceğini bile bile o şeyi kullanmaktan çekinmezler ve şöyle düşünürler: “Sevdiğim şeye özlem duyarak yaşamaktansa, onu çokça (aşırı ölçüde) kullanıp (yiyip) hasta olayım; hatta öleyim.”
* Bazı insanlar hayatı yiyip içmekten ibaret sanırlar. Bu insanlar, doldurma boşaltma işini diğer bazı canlıların daha iyi yaptığı unutmuş gibidirler. Böyle kişilerin felsefesi şudur: Sevdiğim yiyecekleri tıkabasa yiyeyim de hasta olursam olayım, dahası, ölürsem öleyim!
* Kimi kişilerin felsefesi şudur: Sevdiğim yiyecekleri tıka basa yiyeyim de hasta olursam olayım, dahası, ölürsem öleyim.
Çok arpa atı çatlatır
At arpayı çok sever ama ölçüyü kaçırıp da gereğinden fazla yerse zararını hemen görür. Bunun gibi her işte de bir ölçü vardır, ölçüyü kaçırıp işte aşırı gitmek zararımıza olur.
Avrat var, arpa unundan aş yapar; avrat var, buğday unundan keş yapar
* İş bilen kadın, elverişsiz gereçle güzel şeyler meydana getirir, iş bilmeyen kadın ise en iyi gereci kullansa bile bir şey yapamaz.
* Tutucu olan, eli sıkı olan, harcaması az olan, zorunlu ihtiyaçları dışında keyfi harcama yapmayan bayanlar hem çocuklarına hem de eşlerine iyi bir gelecek kurabilirken, bunun tam tersi yönde sürekli keyfi harcama yapan bayanlar da bir aileyi maddi yönden batırabilir, eşini zor durumlara düşürebilir ve çocuklarının geleceklerini tehlikeye atabilirler.
Arpa eken buğday biçmez
* Kötü bir davranışta bulunan insan iyilik göremez. (Kötü davranışın karşılığı iyi olmaz.)
* Yapmaya çalıştığı işin üzerinde lâyıkıyla durmayan ondan iyi sonuç alamaz. Arsızın yüzüne tükürmüşler, “yağmur yağıyor” demiş. Arsız insan kişiliğini, saygınlığını, utanma duygusunu yitirmiş insandır. Dolayısıyla o ne kadar ağır hareket görse, söz işitse yine de aldırış etmez; pişkinliğe vurup iyi bile karşılar.
* Birine haksızlık yapan, kötü davranan kimse, karşılık olarak iyilik beklememelidir. Kötü davranışın karşılığı iyi olmaz.
Arpacıya borç eden, ahırını tez satar
Bir iş, borç para ile uzun zaman yürütülemez. İnsan, ödeyemeyeceği bir borç yükünün altına girerek elindekileri de tehlikeye sokmamalıdır.
Arpa unundan kadayıf olmaz
Her malzemenin kullanım alanı farklıdır. Yanlış malzeme kullanarak istenilen nitelikte bir ürün elde etmek imkânsızdır. Ayrıca kalitesiz malzemeyle ve araçla iyi iş, ürün de elde edilemez.
Arpa unun yoksa tatlı dilin de mi yok?
Bir misafiri ağırlamak için iyi yiyecekler, içecekler hazırlamak şart değildir. Tatlı dilimiz, konuğumuz için en güzel ikramdır.
Arpayı taşlı yerden, kızı kardaşlı yerden
Taşlı tarlanın verimi daha güzel ve bol olur. Erkek kardeşi bulunan kız da hem sarkıntılıklara karşı korunmuş, hem de kardeşine hizmet ederek ileride kocasına nasıl hizmet edileceğine alışmış olur. Ayrıca kardeşler gelin kıza iş konusunda, destek ve yardımcı olurlar.
Bıldırcının beyliği arpa biçilene kadar
* Bir makam veya yetki verilen kişiye gösterilen saygı, hürmet makamını kaybedinceye kadardır.
* Bir kişinin keyfi, yararlandığı şey fayda sağlamayacak duruma gelinceye kadar sürer.
Elti eltiye eş olmaz, arpa unundan aş olmaz
Arpa unundan güzel bir aş olmadığı gibi eltiler de genellikle birbirleriyle kaynaşıp samimi dost olamazlar.
Osurgan göte arpa ekmeği bahane
* Hastalıklı, zayıf ve dayanıksız kişi sağlığının bozulmasını basit sebeplere bağlar.
* Uygunsuz davranışlara bulunan kişi, kendini haklı göstermek için saçma sapan sebepler öne sürer.
Arpa eken, darı biçmez
* Kötü bir davranışta bulunan insan iyilik göremez. Herkes genellikle yaptığı davranışın karşılığını görür.
* Yapmaya çalıştığı işin üzerinde lâyıkıyla durmayan ondan iyi sonuç alamaz.
* Gerçeğe önem vermeden hayal kuranlar, günün birinde düş kırıklığına uğrarlar.
Aç tavuk, düşünde kendini arpa ambarında görür
Yoksulluk çeken, varlık yüzü görmeyen kişi sürekli ihtiyaç duyduğu şeylerin hasretini çeker; kendisini onları elde etme hayaline kaptırır, olmayacak düşler kurar.
Osuruklu göte arpa ekmeği bahane
* Hastalıklı, zayıf ve dayanıksız kişi sağlığının bozulmasını basit sebeplere bağlar.
* Uygunsuz davranışlara bulunan kişi, kendini haklı göstermek için saçma sapan sebepler öne sürer.
Şubat’ın arpası, Mart’ın sıpası
Şubat ayında ekilen arpa verimli ve bol olur. Mart ayında dünyaya gelen sıpa da dayanıklı, güçlü ve kuvvetli olur.
Arpa samanıyla, kömür dumanıyla
Her şeyin iyi yönleri olduğu kadar kötü yönleri de vardır. Kusursuz bir şey yoktur. Bu bakımdan, her şeyi kusuruyla benimsemek, kabul etmek gerekir.
Arpa verilmeyen at, kamçı zoruyla yürümez
Çalıştırılan kişinin geçimi sağlanmalıdır. Aksi durumda, üzerine ne kadar gidilirse gidilsin, o kimseye herhangi bir iş yaptırılamaz, yaptırılsa da sonuç olumlu olmaz.
Aça arpa ekmeği etten lezzetli gelir
Yokluk içinde yaşayan, iş bulamayan kişi, eline geçen çok basit, küçük bir işi büyük bir nimet, büyük bir iyilik sayar.
Ata arpa, yiğide pilav
Her canlının gücünü, kuvvetini arttıran şeyler vardır. Gelişmesine katkı vermek istersen onları ver.
Buğday Hicaz’a giderken arpaya ince yufkaya karışma demiş
İnsanların yapabilecekleri, yetenekleri, becerileri türlü türlüdür. Herkes haddini bilmeli, neleri yapıp, yapamayacağını bilmeli, bunun dışında bir iş yapmaya kalkışmamalıdır.
Arpa eken buğday biçemez
* Kötü bir davranışta bulunan insan iyilik göremez. Herkes genellikle yaptığı davranışın karşılığını görür.
* Yapmaya çalıştığı işin üzerinde lâyıkıyla durmayan ondan iyi sonuç alamaz.
* Gerçeğe önem vermeden hayal kuranlar, günün birinde düş kırıklığına uğrarlar.
Kadın var arpa ununu aş eder; kadın var buğday ununu keş eder
* Yetenekli ve becerikli bir kadın ucuz malzemeden güzel şeyler yapar. Beceriksiz ve yeteneksiz kadın ise pahalı malzemeyi heba eder.
* Taş çömleğe çarparsa vay çömleğin haline, çömlek taşa çarparsa yine vay çömleğin haline!
Güçlü ve güçsüz çarpışırsa kavga güçsüzün yenilmesiyle sonuçlanır. Kavgayı başlatan güçlü veya güçsüz de olsa.
Arpa ekip buğday bekleme
* Kötü bir davranışta bulunan insan iyilik göremez. Herkes genellikle yaptığı davranışın karşılığını görür.
* Yapmaya çalıştığı işin üzerinde lâyıkıyla durmayan ondan iyi sonuç alamaz.
* Gerçeğe önem vermeden hayal kuranlar, günün birinde düş kırıklığına uğrarlar.
Aç tavuk, kendini arpa ambarında sanır
Yoksulluk çeken, varlık yüzü görmeyen kişi sürekli ihtiyaç duyduğu şeylerin hasretini çeker; kendisini onları elde etme hayaline kaptırır, olmayacak düşler kurar.