Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz
* Emeksiz, çabasız verim düşünülemez. Tarlasını gerektiği gibi sürmeyen, işleyip çapalamayan, gübresini zamanında vermeyen, sulayıp yabancı otlardan temizlemeyen kişinin tarladan ürün beklemeye hakkı yoktur.
* Tarlasına hiç uğramayan, onu sürmeyen, çapalamayan, gübrelemeyen kimse ondan ürün bekleyemez. Tarlasını zamanında sürüp ekmeyen, gereken diğer işleri yapmayan kişi tarlasından iyi bir ürün alamaz.
Harman yel ile düğün el ile olur
* Her işin gerçekleşmesi bazı koşulların oluşmasına bağlıdır. Örneğin, harmanı savurmak için yel gerekir, düğünün iyi hazırlanması ve eğlencenin şen geçmesi için akraba, eş, dost, komşu gerekir. Her işi kuralına göre yapmak, işin başarıyla tamamlanmasını sağlar.
* Kişiler hayatlarında yol katedebilmek ve başarabilmek için birçok araç, gereç ve aracıya ihtiyaç duyar. Birtakım koşullar eğer mevcut değilse planlanan hiçbir olay gerçekleşmez yada gerçekleşse bile beklenen durum yaratılamaz. Tıpkı harmanın savrulmasında rüzgarın gerekli olması gibi yada düğün için akraba, eş, dost, hısım yani nice kalabalığın görülmesi gibi. Her durum içinde aynı şekilde gerekli ihtiyaçlar vardır; bunlar olmadan istenen kıvam yakalanamaz.
Harman dövmek keçinin işi değildir
* Hemen her işin bir yapılma biçimi ve ustası vardır. Ağır, önemi büyük işleri öyle herkes yapamaz. Hele bu işler acemi kimselere hiç bırakılamaz. Bu tür işlerden iyi sonuç almak isteyenler, işlerini mutlaka ehline vermelidirler.
* Önemli, ağır işler, hafife alınmamalı, çoluk çocuğa, acemilere yaptırılmamalıdır.
* Bir işi ehline yaptırmak aklın gereğidir. Bizim için önemli, ağır işler hafife alınmamalı, çoluk çocuğa, acemilere yaptırılmamalıdır.
Dağ başına harman yapma, savurursun yel için; sel önüne değirmen yapma, öğütürsün sel için
* Yapacağın iyi bir işi, sonunu hesaplamadan yapma.
* Bir iş yapacağın zaman her şeyi planlamadan işe başlama. İşin konumunu ve zamanlamasını mümkün olduğunca doğru seçmeye çalış. Olumsuz etkenleri düşünerek tedbirli davran. Dikkatsiz davranırsan çok sıkıntı çeker, hatta zarara da uğrayabilirsin.
Yanmış harmanın öşrü alınmaz
* Önce verimli iken kazaya uğramış olan şeyden, artık gelir, verim beklenmez.
* Verimli bir yer veya kazançlı bir iş bir felakete, kazaya uğrarsa, bunlardan bir süre de olsa, verim ve gelir beklemek doğru olmaz.
Onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar
* Zamanında olduğunda büyük yarar sağlayacak bir durum, zamanı geçtikten sonra gerçekleşirse zarar bile verebilir.
* Bir durum zamanında gerçekleşebilse, çok büyük yarar sağlar. Ancak zamanı geçtikten sonra olursa zararı bile dokunabilir.
Derede tarla sel için, tepede harman yel için
Elden çıkarmak istemediğimiz şeyleri tehlikeye açık durumlardan uzak tutmalıyız.
Harmanda dirgen yiyen sıpa, yılına kadar acısını unutmaz
* Uygunsuz davranışlarından dolayı cezalandırılanlar uzun süre aynı davranışı göstermezler.
* Bir hata veya suçundan dolayı cezalandırılan kimseler, bir daha böyle bir duruma düşmemek için çaba gösterirler. Özellikle çocuklar bir yaramazlık yaptıklarında dayak yerlerse, yedikleri dayağı unutamazlar ve kolay kolay aynı hatayı yapmazlar.
Gün ola harman ola
Bir gün onun da zamanı gelir.
Harman sonu dervişlerindir
* Herkesin bol bol yararlandığı şeylerin artakalanından alçak gönüllüler yararlanır.
* İnsanların bolca faydalandığı bir şeyin arta kalanlarından en son gelen alçakgönüllü kişiler faydalanır.
Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz
* Çalışanın emeğinin karşılığı verilmelidir.
* İşimizi gören bir kimsenin, bize kazandırdığı şeylerden yararlanması doğaldır. O konuda kendine sağlayabileceği basit çıkarlarını önlemeye çalışmamalıyız, huzursuzluk çıkar. Bir meyve bahçesinde meyve toplayan kişinin birkaç meyve yemesi normaldir.
Harmanı yakarım diyen, orağa yetişmemiş
* Başkasına kötülük yapmayı tasarlayan kimse, kötülüğünü yapmaya fırsat bulmadan cezasını görür.
* Bazı kişiler türlü sebeplerden, başkalarına kötülük yapmayı planlarlar. Ancak tasarladığı kötülüğü yapmaya fırsat bulamadan cezasını görür.
Dirgene dayanamayan porsuk, harmana gelmez
Unutulmamalıdır ki, her işin kendine göre zorlukları vardır. Bir işin zorluklarını gözünde büyüterek işe girişmekte çekingen davranan kişi başarıya ulaşamaz. Hedefine ulaşmak isteyen kişi riskleri göze almalı, cesur davranmalıdır.