Kuru gayret çarık eskitir
* Bir iş rastgele bir çabayla değil amaca doğru planlı bir biçimde yürümekle başarılır.
* Gelişigüzel bir çaba göstermek, bir işi başarmaya yetmez. Bir işi başarmak ya da amaca ulaşmak için bir yöntem geliştirmek ve o yolda yürümek gerekir. Yoksa bütün çabalar boşa gider ve sonuç başarısız olur.
Çarık çarıkla sarık sarıkla
* Kişi, kendi düzeyindeki kimselerle arkadaş olur.
* İnsan, bilgi, beceri, yetenek vb. bakımdan kendi düzeyindeki ve kendisiyle ortak özellikleri taşıyan kişilerle arkadaş olur. Çiftçinin çiftçiyle, memurun memurla, öğrencinin öğrenciyle arkadaşlık etmesi gibi.
Çobanın yağı çok olursa çarığına sürer
* varlıklı ama akılsız ve hesapsız kişi malını gereksiz yerlere harcar, telef eder.
* Yokluk içinde büyümüş cahil ve bilgisiz kişi, herhangi bir şekilde maddi varlık elde ettiğinde malının kıymetini bilemez ve değerlendiremez. Sahip olduklarını boşa harcayıp heba eder.
Çabalama ile çarık yırtılır
Olmayacak işi zorla yapmaya çalışan zarara uğrar. Örneğin kaldıramayacağı bir yükü kaldırmaya çalışan biri, kendinden hızlı giden bir şeyi yakalamaya çalışan birinin eline ne geçer ki, boş çabadan başka.