Arkadaşlık pazara kadar değil mezara kadardır
Arkadaş; birbirlerine karşı sevgi, saygı ve anlayış gösteren kimseler demektir. Gerçek arkadaş o kadar değerlidir ki iyi ölümüne kadar seninle sırdaştır, yoldaştır. En küçük bir zorlukta arkadaşlığını kesen asla gerçek bir arkadaş değildir.
Arkadaş dediğinin gölgesinde suç işleni
* Arkadaş; birbirlerine karşı sevgi, saygı ve anlayış gösteren kimseler demektir. Gerçek arkadaş o kadar değerlidir ki iyi gününde de, kötü gününde de senin yanındadır, sırdaştır, yoldaştır.
* Herkes gibi insanların çok sevdiği ve güvendiği dostları vardır. Bu dostları onlara gerek güven verirler, gerekse hırs. Hırsa kapılan ve arkadaşına, dostuna çok güvenen insanlar bunun ihtiraslarına çok çabuk kapılırlar ve kötü yola düşerler. Gerekirse bunu arkadaşları için bile kendileri yaparlar. Buda boş yere hezimetten başka hiçbir şey değildir. Biz sevdiğimiz ve güvendiğimiz arkadaşlarımız için iyi olan şeyleri yapmalı, sonunda kendimize bunun iyilik olarak döneceğini unutmamalıyız.
Arkadaşını söyleki sana kim olduğunu söyleyeyim
* İnsanlar genel olarak kendine benzer yaradılışta, huyda, meslekte ve yaşantısına uygun kimselerle arkadaşlık kurar, yakınlaşır. Onun için bir kişinin arkadaşını iyi tanırsak, o kişi hakkında da nerede olabileceğini, ne yaptığını, nasıl biri olduğunu anlamış oluruz.
* Kişiler ilk önce çevrelerinden etkilenirler. Kişileri toplumlar yetiştirir. Eğer arkadaş çevresi kötü olan bir ortamda ise kötü, iyi ve paylaşımcı bir çevrede isek bizde iyi huylu ve yardımsever insanlar oluruz.
* İnsanlar arkadaşlarından etkilenirler ve iyi yada kötü yoldaki davranışları arkadaşlarının ki ile benzerlik gösterir. O sebepten dolayı arkadaş seçimlerinde çok dikkatli davranılmalıdır.
* Toplum içinde sürekli ilişki kurduğumuz candan kişilere arkadaş deriz. Bazıları bu arkadaşlığı bütün samimiyetlerini ortaya koyarak sürdürürler. İşte bu tür arkadaşlıklar ilgiyle karşılanmıştır. Karşılıklı sevgi ve saygı ilkesine dayanır, uzun ömürlüdür. Geçerli olanı budur. İlişki kurduğumuz kişileri, kendimize özgü değer yargılarıyla süzgeçten geçirmemiz şarttır. Asla görünüşe aldanmamalıyız. Günlük gazetelerde her zaman okuruz. Arkadaşları tarafından aldatılanların acıklı yaşam hikayelerini!.. O halde arkadaş seçiminde dikkatli olmak gerekir. Gözü kapalı hareket edersek, güç duruma düşeriz. Son pişmanlık fayda vermez. Arkadaşlık çıkara dayanmayanıdır. Bunu unutmamak gerekir.
Cahille arkadaş olma küstürün, cam kırığıyla kıçını silme kestirirsin
Sosyal karakteri gelişmemiş,neyin ne olduğunun bilincinde olmayan kişilerle ilişkilerimizde daha dikkatli olmalıyız ve herşeyi yerli yerinde kullanmalıyız.
Abdalın arkadaşlığı yol görününcüye kadardır
* Çıkarı dolayısıyla size yakınlık gösteren kişi, işini yürütecek başka yollar bulunca sizinle ilgisini keser.
* Çıkarı için yakınlık gösterip dostluk kuran kimse, beklediği yararı elde ettikten, işini yürütecek başka yollar bulduktan sonra sizinle olan ilişkisini keser.
* Çıkarı dolayısıyla size yakınlık gösteren kişi, işini yürütecek başka yollar bulunca sizinle ilgisini keser.
Söyle arkadaşını söyleyeyim sana seni
Kişi, yaradılış ve yaşayışına uygun kimselerle arkadaşlık eder. Onun için bir kişinin arkadaşını tanırsak, o kişinin niteliklerinide büyük oranda öğrenmiş oluruz.
Kişi arkadaşından bellidir
* Bir kimsenin nasıl bir kişi olduğunu öğrenmek isteyen, arkadaşının kimliğine bakmalıdır.
* İnsan anlaşabildiği, kendi huyuna uyan, düşünceleri kendi düşüncelerine yakın kimselerle arkadaşlık eder. Bu bakımdan, bir kimsenin nasıl bir insan olduğunu öğrenmek için, arkadaşının kişiliğine bakmamız yeterlidir.
Yoldan kal, yoldaştan kalma
* Yolculukta arkadaş çok önemli olduğundan insan, iyi bir arkadaşla yolculuk yapmak için gerekirse yolculuğunu ileri bir tarihe bırakmalıdır.
* Yoldaş, yol arkadaşı demektir. Yolculukta insanın başına türlü işler, sıkıntılar, belâlar gelebilir. Bunların halledilmesi içinde bir insana gerek duyulur. Bu gereklik, yolculukta candan bir arkadaşın önemini büyük kılar. Dolayısıyla insan, candan bir yol arkadaşı bulabilmek için hareketini erteleyebilir.
Deli ile çıkma yola, başına getirir bela
* Deli, kendisiyle arkadaşlık edenin başına çeşit çeşit dert açar.
* Kavrayışı kıt, akılsız, aşırı davranışları olan kimselerle ne işe girilir, ne de yolculuk edilir. Buna kalkışan başına türlü dertler alır, çok zarar görür.
İt itle gezer
* Kötü biri ancak kendisi gibi kötü olan birisiyle arkadaş olur.
* Toplum içinde sevilmeyen biri ancak kendisi gibi kötü olan kişilerle arkadaş olur.
Üzüm üzüme baka baka kararır
* Her zaman bir arada bulunan, arkadaşlık eden kimseler birbirlerine huy aşılar.
* Sıklıkla bir arada bulunan, arkadaşlık eden, ortak bir çevrede yaşayan kişiler birbirlerinin olumlu veya olumsuz yönlerinden etkilenirler. Bu etkilenme sonucunda kişide olumlu veya olumsuz davranışlar, huylar ortaya çıkar. Bu çevrenin insan üzerindeki etkilerini anlatan bir atasözümüzdür. Özellikle gençler çabuk etkilendiği için, arkadaş seçiminde çok dikkatli olmalıdır. Bir kişiyi iyice tanımadan, öğrenmeden kendisi ile samimi olunmamalıdır. Bununla ilgili Cervantes’in “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim” sözü oldukça anlamlıdır.
Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan
Kişi, kiminle arkadaşlık ederse, ondan etkilenir; onun alışkanlıklarına, düşüncelerine eğilim duyar; huyunu, gidişini kapar, onun gibi davranmaya başlar.
Karga ile gezen boka konar
* Kişi kiminle arkadaşlık ederse ondan kendisine birtakım huylar geçer.
* İnsan, arkadaşlık ettiği kimselerden kimi huylar kapar. Kötü arkadaştan kötü, iyi arkadaştan iyi huylar edinir.
İsin yanına varan is, misin yanına varan mis kokar
İnsanın doğumundan itibaren sahip olduğu bazı huyları vardır. Bazı huylarını da büyüdüğü zaman çevresindeki insanlardan edinir. Kişi eğer kötü biriyle arkadaşlık ediyorsa kötülüğü huy edinir, iyi ve dürüst kişilerle arkadaşlık ederse iyiliği huy edinir. İnsanın arkadaş çevresi bu bakımdan büyük önem taşımaktadır.
Kaz kazla, daz dazla; kel tavuk, kel horozla
* Herkes kendi durumuna uygun gelen kişilerle anlaşıp arkadaşlık ederler.
* Bir kimse, kendi niteliğine uyan, kendine denk olan, kendine benzeyen kimselerle beraber olur, arkadaşlık eder, düşüp kalkar.