Harman dövmek keçinin işi değildir
* Hemen her işin bir yapılma biçimi ve ustası vardır. Ağır, önemi büyük işleri öyle herkes yapamaz. Hele bu işler acemi kimselere hiç bırakılamaz. Bu tür işlerden iyi sonuç almak isteyenler, işlerini mutlaka ehline vermelidirler.
* Önemli, ağır işler, hafife alınmamalı, çoluk çocuğa, acemilere yaptırılmamalıdır.
* Bir işi ehline yaptırmak aklın gereğidir. Bizim için önemli, ağır işler hafife alınmamalı, çoluk çocuğa, acemilere yaptırılmamalıdır.
Zengin kesesini döver, züğürt dizini
* Bir iş yapılacağı zaman zengin “işte para” diye kesesini döver, fakirse yapmak istediği işi parasızlık yüzünden yapamayacağı için dizini döver.
* Maddi durumu çok iyi kişiler her zaman parası ile övünür, söz açıldığında “işte para” diye kesesini döver. Yoksul (züğürt) ise parası olmadığından arzuladığı işi yapamayacağı için üzülür. Izdırap ve sıkıntı çeker.
öksüzün karnına vurmuşlar (öksüzü dövmüşler) “vay arkam” demiş
Bir insanın mağdur olmaması, haksızlığa uğramaması, ezilmemesi için koruyanının, kollayanının, arkasının olması gerekir.
Oğlan doğuran övünsün, kız doğuran dövünsün
* Çoğu zaman doğacak çocuğun oğlan olması istenir, onun için oğlan doğuran kadın sevinir, kız doğuran kadın üzülür.
* Özellikle eski dönemlerde işlerin babadan oğula bırakılmasından dolayı, doğacak çocuğun oğlan olması istenir, kız olması pek istenmezdi. Onun için oğlan doğuran ana sevinir; kız doğuran ana üzülürdü. Günümüzde de bu düşüncede olan, erkek çocuk düşkünü çok kimse vardır.
Köpeği dövmeli ama sahibinden utanmalı
* Sana sataşan kişiyi hırpalarken onu korumakta olan saygı gösterdiğin kimseyi gücendirmemeye de dikkat etmelisin.
* Bir kişi sana zarar verdiğinde veya sataştığında, onu cezalandırırken ölçülü ol ki, onun yakınlarını üzücü ve incitici derecede davranma.
Kızını dövmeyen, dizini döver
* Çocuğunu gerektiği gibi eğitmeyen, ileride çok pişman olur.
* Kızını iyi yetiştirmeyen, kızı el kapısında beceriksizliği nedeniyle sıkıntı çektiği zaman çok üzülür, çaresizlik duyarak çırpınır.
* Kızına zamanında gerekli uyarılarda bulunmayan kimse sonra pişman olur.
Demir tavında dövülür
* Her iş zamanında ve uygun durumda yapılır.
* Demirin istenilen biçime sokulabilmesi, çekiçle dövülüp işlenebilmesi için önce ateşte ısınıp kızarması, yumuşaması gereklidir. Bunun gibi her işin yapılması, o işten iyi netice alınması için de en uygun zamanı kollamak ve bundan yararlanmak gereklidir.
Alçak eşek binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay
* Nasıl ki boyu kısa olan eşeğe binmek kolaysa öksüz çocuğa kötü davranmak da onu koruyan kimse olmadığı için kolay olur.
* Zayıf, güçsüz ve koruyucusu olmayan kişiyi korkutmak, hırpalamak, azarlamak, etki altına almak ve dövmek kolaydır. Çünkü buna kimse karşı çıkmaz ve engellemez. Ancak bu da mertlik ve efendilik değildir. (Güçsüz ve korumasız kimselere her zaman sahip çıkmalıyız.)
Ağır taş batman döver
* Ağırbaşlı insan kimsenin oyuncağı olmaz, onu yıpratmaya kimsenin gücü yetmez.
* Tutarlı, ölçülü, ağırbaşlı, temkinli kimselerin toplumda etkin bir yerleri, ayrıcalıklı bir kişilikleri vardır. Bu ayrıcalıkları sebebiyle onlara kolay kolay kimse ilişmeye cesaret edemez, onları hırpalamaya öyle herkesin gücü yetmez, dolayısıyla ister istemez saygı görür ve yerlerini korurlar.
Dayak cennetten çıkmıştır
* Dayağın yola getirici bir etkisi vardır.
* İnsanların terbiye yolları çeşitlidir. En son başvurulacak terbiye biçimi ise dayaktır. Ancak dayağın caydırıcı özelliği olduğu için iyi sonuç verir. Disiplinin sağlanması için gerektiği hâllerde dayağa başvurmak kişileri yola getirir, düzen ve nizamı korur, toplumun veya çevrenin huzuru sağlanmış olur. Bu bakımdan dayak cennetten çıkmış gibi algılanır.
Kedinin kabahatini önüne koyarlar, öyle döverler
Cezalandırılan kimse suçunun ne olduğunu bilmelidir ki o suçu bir daha işlemesin.
Harman döven öküzün ağzı bağlanmaz
*Çalışanın emeğinin karşılığı verilmelidir.
* İşimizi gören bir kimsenin, bize kazandırdığı şeylerden yararlanması doğaldır. O konuda kendine sağlayabileceği basit çıkarlarını önlemeye çalışmamalıyız, huzursuzluk çıkar. Bir meyve bahçesinde meyve toplayan kişinin birkaç meyve yemesi normaldir.
Demiri tavında dövmeli
* Her iş zamanında ve uygun durumda yapılır.
* Demirin istenilen biçime sokulabilmesi, çekiçle dövülüp işlenebilmesi için önce ateşte ısınıp kızarması, yumuşaması gereklidir. Bunun gibi her işin yapılması, o işten iyi netice alınması için de en uygun zamanı kollamak ve bundan yararlanmak gereklidir.