Yağmur yağsa kış değil mi Kişi hâlini bilse hoş değil mi
* Her mevsim özelliğini açıkça ortaya kor. Yaz sıcağından, kış yağmur ve soğuğundan bellidir. Bunun gibi kişilerin de kendilerine has özellikleri ve nitelikleri vardır ki, toplumda bu yanları ile tanınırlar. O hâlde kişi bu özelliğini saklayıp başkalarını yanıltmamalıdır. Ne demişler: “Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.” Kişiye ancak bu yakışır.
* Herkesin ve herşeyin bir özelliği, bir niteliği vardır. Bunu, başka türlü göstermeye kalkışmak boştur. Kişinin davranışları, kendi durumuna uygun olmalıdır.
Rüzgarlı havanın kuytusu yağmurlu havanın uykusu
* Toplumda tehlikeli durumlardan kaçınmalı; insanı aşan ve üstüne vazife olmayan işlerle uğraşmamalı. Rüzgarda kuytu bir yer bulmak, yağmurda uyumak huzur verir.
* Rüzgarlı havada kuytu yer seçilir. Yağmurlu havada iyi uyunur.
* Toplum içinde çekişme ve çatışma baş gösterince yapılacak en iyi iş, bunlardan uzak durup rahatına bakmaktır.
Abanın kadri, yağmurda bilinir
* Daha önce kıymetsiz gibi görünen bir çok şeyin, kullanım zamanı geldiğinde değeri artar. Sosyal seviyesi eşit insanlar birbirlerini çekemezler” anlamında bir söz.
* Her şeyin bir değeri vardır. Bir şeyin gerçek değeri (kadri) ise, ona gerçekten ihtiyaç duyulduğu zaman ortaya çıkar.
* Bir şeyin değeri ona çok ihtiyaç duyulduğu zaman anlaşılır. Örneğin, hasta olunca sağlığın, meşguliyet arttığında boş vaktin kıymeti daha iyi anlaşılır. Bolluk zamanında fazla önemsenmeyen iki dilim ekmek, kıtlık zamanında kıymete biner.
Çiftçiye yağmur yolcuya kurak cümlenin muradını verecek hak
* Her kul Allah’tan kendi çıkarları doğrultusunda istekte bulunur. Bu istekler birbirine zıt da olabilir. Ama Allah bu dilekleri şaşmaz bir düzen, uygun gördüğü biçimde yerine getirir.
* Kullar Allah’tan kendilerine gerek, olan şeyleri isterler. Kimi kulların istedikleri, başka kulların zararına yol açacak nitelikte olabilir. Kullarının dileklerini kabul edecek olan Tanrı’dır.Hangisininki yerine gelmişse Tanrı böyle uygun görmüş demektir.
Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz
* Değerli kişi veya nesneler, ne türlü uygunsuz koşullar içinde bulunurlarsa bulunsunlar değerlerini ve niteliklerini yitirmezler.
* Hangi olumsuz koşullar içinde olursa olsun, değerli bir kişinin ya da nesnenin niteliği eksilmez, yok olmaz.
Arsızın yüzüne tükürmüşler yağmur yağıyor demiş
* Arsız ne kadar ağır hakaret görse de aldırmaz, pişkinliğe vurur.
* Arsız insan kişiliğini, saygınlığını, utanma duygusunu yitirmiş insandır. Dolayısıyla o ne kadar ağır hareket görse, söz işitse yine de aldırış etmez; pişkinliğe vurup iyi bile karşılar.
Bahtsızın bağına yağmur, ya taş yağar ya dolu
* Talihsizin işleri ters gider, bağına yağmur yerine taş veya dolu yağar.
* Şanssız bir insanın tüm işleri ters gider. Ne kadar uğraşırsa uğraşsın, tersliklerden kurtulamaz.
Mart kuruluk, nisan yağmurluk
* Herkes, ortam ve koşulların işine uygun olmasını bekler veya ister.
* Mart ayında fazla yağış olmaz, nisan ayında yağışlar bol olursa, o yıl çiftçilikte verim bol olur, çiftçinin yüzünü güler.
Nisan yağmuru; altın araba, gümüş tekerlek
* Nisan da yağan yağmur ürünleri bereketli kılar, çiftçiyi zengin eder.
* Nisan ayında yağan yağmurlar çok faydalıdır. Çiftçinin ürünlerinin bollaşmasına, iyi verim elde etmesini sağlar. Böyle olunca da çiftçiyi zengin eder.
Onmadık yılın yağmuru harman vakti yağar
Zamanında olduğunda büyük yarar sağlayacak bir durum, zamanı geçtikten sonra gerçekleşirse zarar bile verebilir.
Rüzgârlı havanın kuytusu, yağmurlu havanın uykusu
rüzgârlı havada kuytu bir yer, yağmurlu bir havada da uyku tercih edilir.
Yağmur yağsın da varsın kerpiççi ağlasın
Yağmurdan yararlanacakların sayısı zarar göreceklerden daha fazladır, yeter ki yağmur yağsın.
Kara kışta karlar, martta yağmaz, nisanda durmazsa değme çiftçinin keyfine
Kara kışta kar yağar, martta yağış olmaz, nisanda da çok yağmur yağarsa o yıl bol ürün alınır; çiftçinin yüzü güler.
Lodosun gözü yaşlı olur
* Lodos genellikle yağmur getirir.
* Güneyden veya güney batıdan esen rüzgarın ardından çoğunlukla yağmur yağar.
Nisan yağar sap olur, mayıs yağar çeç olur
Nisan yağmuru ekinlerin sapını geliştirir, mayıs yağmuru ise başakların dolgunlaşmasını sağlar.
Islanmışın yağmurdan korkusu olmaz
* Bir konuda büyük zarar görmüş kişi, benzer zararlardan korku duymaz.
* Daha önce bir zarara uğramış kimse, kendisine aynı zararı verecek şeyden korkmaz.
Mısıra yağmur geliyor demişler çapan birlik mi demiş
* Mısır bol su ister ama çapalanmazsa sudan gereği gibi yararlanılmaz. Her işten verim almak için en doğru yöntem ve araçlar kullanılmalıdır.
* Mısır bol su isteyen bir bitkidir; ancak iyi çaba yapılmazsa suyunu gereği gibi alamaz ve verimli olamaz. Bazı şeyler için bir tek koşulun sağlanması yetmez, iyi sonuç almak için bütün koşulları sağlamak gerekir.