Maden; kendine has parlaklığa sâhip, dövülüp haddelenebilen, ince levha ve tel hâline getirilebilen, asitler ve bazlarla birleşebilen demir, altın, bakır gibi elementlerin ortak adı, metal demektir. Ayrıca maden; çok değerli şeyleri kapsayan kaynak, işletilebilecek bir cevher bulunan arâzi parçası, cevher, uyuşturucu, esrar, eroin demektir. Maden mecaz anlamı da pek de hak edilmediği halde devamlı menfaat sağlanan kimse, iş veya yer anlamına gelir. İşte maden kelimesi ile ilgili cümleler.
– Bu adamcağız, tarlalarının içinde kendi haberi olmadan büyük bir mâden damarı çıkan câhil bir köylüdür. (Ö. Seyfeddin)
– Maden sahipleri görüşmeyi reddetti.
– Durup dinlenmeden her tarafta petrol sondajları, mâden araştırmaları, arkeoloji kazıları… (R. H. Karay)
– Babası maden ocağında zehirlenmiş.
– Bu kütüphane bir madendir, değerini bilin.
– Liman ayrıca maden ve mermer ihracatı için de katma değer sağlayacak.
– Kömür madenlerindeki güvenliği sağlamak amacı ile yeni yasalar çıkartıldı.
– İstersen sana biraz maden vereyim de çek! (O. C. Kaygılı)
– Maden ibrikler büyük bir sanatla yapılırdı. (F. R. Atay)