Nikolay Vasilyeviç Gogol, 1 Nisan 1809 yılında Ukrayna’da Poltava eyaletinin Soroçintsi köyünde dünyaya gelmiş, Rus romancı ve oyun yazarı’dır. En çok tanınan eserleri Palto, Bir Delinin Hatıra Defteri ve Ölü Canlar’dır. Nikolay Gogol; Orta halli, Kazak kökenli bir ailenin çocuğuydu. Çok az eğitim görmesine karşın, tiyatro ve şiirle yakından ilgiliydi. Tiyatro oyuncusu olmak istediyse de, girişimleri başarısızlıkla sonuçlandı. Daha sonra bir süre devlet memurluğu yaptı. O sırada çeşitli edebiyat dergilerine yazılar yazdı. Takma adla yayımladığı ilk şiiri ilgi görmedi.
Nikolay Vasilyeviç Gogol, 1831 yılında Puşkin’le tanıştı. Aynı yıl ilk önemli yapıtı olan Masallar: Dikanka Yakınlarında Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları (1832) adlı iki ciltlik öykü kitabını yayımladı. Doğup büyüdüğü Ukrayna’yı anlatan bu öyküler büyük başarı kazandı. Öykü ve denemelerinin yer aldığı ikinci kitabındaki Bir Delinin Güncesi, konusu ve gerçekçi anlatımıyla büyük ilgi çekti. Sıkıcı, tekdüze işlerden bunalan ve sonunda çıldıran küçük memur tipiyle bu yapıt her dönemde dünya tiyatrolarının gündeminde oldu.
Nikolay Vasilyeviç Gogol, 1836 yılında en başarılı yapıtlarından Müfettiş sahneye kondu. Çarlık Rusya’sındaki hükümet yetkililerini iğneli bir dille yeren bu oyun, siyasal çevrelerce tepkiyle karşılandı. Sert eleştirilere ve saldırılara dayanamayan Gogol, ülkesinden ayrılarak İtalya’ya gitti.
Nikolay Vasilyeviç Gogol, 1842 yılında başyapıtı sayılan Ölü Canlar’ın birinci cildini yayımladı. Rusya’daki serflik düzenini ve toplumun adaletsizliğini sergileyen bu yapıt yer yer gülünç olmakla birlikte acı gerçekleri dile getirir. Nikolay Gogol, geçirdiği bir bunalım sırasında kitabın ikinci cildini yok etti. Romanın ikinci cildi, sonradan yazarın evinde bulunan bazı elyazmalarının derlenmesiyle oluşturulmuştur.
Kendinden sonra gelen yazarları büyük ölçüde etkileyen Nikolay Gogol, roman ve oyunlarının yanı sıra öyküleriyle de tanındı. Bunlardan Palto (1842) yoksul, sıradan insanın çilesini gerçekçi ve ayrıntılı bir anlatımla dile getirir. Gogol Rus Gerçekçi edebiyatının ilk yazarlarındandır. Nikolay Vasilyeviç Gogol, 4 Mart 1852 yılında Moskova’da öldü.