III. Alexander, asıl adı Rolando Bandinelli olup 1105 yılında Civita Castellana, İtalya’da dünyaya gelmiş ve 1159-1181 yılları arasında hüküm sürmüş papa’dır. III. Alexander, Bologna’da ünlü bir dinbilgini ve yasakoyuncuydu. Kardinal (1150) ve papalık şansölyesi (1153-1159) olarak, yerine geçtiği IV. Hadrianus’un danışmanlığını yaptı.
Papalık tahtına geçtiğinde imparator Friedrich Barbarossa’nın adayı Ottaviano Monticelli, IV. Victor adıyla kendini papa ilan etti. Alexander’in papalığını Fransa, İngiltere, İspanya, Portekiz, Bizans İmparatoru I. Manuel Románenos ve Kudüs kralı tanıdılar. Alexander Fransa’ya geçerek Sens’e yerleşti, imparatorla mücadele için İtalya’ya döndüğünde (1165) Friedrich Barbarossa, sırayla III. Paskal ve III. Calixtus’u papa ilan ettirdi. İmparatorun Germanya’da bulunmasından yararlanan Alexander, Lombardiya kentlerini imparatora karşı ayaklandırdı. Friedrech’in yerle bir ettiği (1162) Milano Kenti bu ayaklanma sırasında yeniden kuruldu; Lombardiya Birliği örgütlendi ve Alessandria Kalesi yapıldı (1168). Alexander’in afaroz ettiği imparator, Alessandria Kalesi’ni kuşattı ama alamadı (1174). Lombardiya Birliği’ne Legnano’da yenilince papaya barış önerisinde bulundu. Yapılan Venedik Antlaşması’nda (24 Temmuz 1177) Alexander’in bütün koşullarını kabul etti.
Hukukçu papaların ilki olan Alexander, Katolik Kilisesi’nin haklarını savunmak için Üçüncü Lateran Konseyi’ni topladı (1179). Konseyde papaların, kardinallerin oylarının üçte iki çoğunluğuyla seçilmeleri kararı alındı. Alexander yalnız papanın hükümdarlık (auctocritas), kralları ise ancak yönetme (administrado) hakkına sahip oldukları görüşünü her zaman savundu. Kilise bağımsız olmalı ve krallar kilisesinin işlerine karışmamalıydılar; fakat krallık yönetimi başarısız kaldığında papa, dünya işlerinde auctocritas’ına dayanarak söz sahibi olabilirdi. Alexander, auctocritas ile Portekiz dükünü kral yaptı ve papalığı merkeziyetçi bir kurum durumuna getirdi. III. Alexander (Rolando Bandinelli) 30 Ağustos 1181 yılında Roma’da öldü.