Resul, Allah tarafından kendisine yeni bir kitap ve yeni bir şeriat gönderilen kimsedir. Nebi ise kendisinden önceki veya kendisiyle aynı zamanda yaşayan bir resûle verilen kitap ve şeriat ile amel etmek için Allah tarafından görevlendirilen kişidir. Tekrar belirtmek gerekirse Resul, yeni bir kitap ve yeni bir şeriatla insanlara gönderilen peygamber demektir. Nebi ise Allah’ın emir ve yasaklarını insanlara haber veren, fakat yeni bir kitap ve yeni bir şeriatla gönderilmeyip, önceki bir peygamberin kitap ve şeriatını ümmetine devam ettirmekle görevli olan peygamberdir.
Resul ve Nebi arasındaki fark, Resul yeni bir kitap ve yeni bir şeriat sahibi iken Nebi yeni bir kitap ve yeni bir şeriatla gönderilmeyip, önceki bir peygamberin kitap ve şeriatını ümmetine devam ettiriren kimsedir. Buna göre her resûl nebî olduğu halde her nebî resûl değildir.
Resul; Kendisine kitap ve şeriat verilen Peygamberdir. Yani Kitap verilen peygamberlere Resûl denir. (Hz. Musa, Hz. İsa, Hz. Muhammed (s.a.v) vb.)
Nebi; Kendisine kitap ve şeriat verilmeyen Peygamberdir. Bunlar, kendilerinden önceki Peygamberlere inen kitaplarla amel eder ve kitapları tebliğ ederlerdi. Bunlara da “Nebi” denir. (Hz. Salih, Hz. İsmail, Hz. Süleyman (a.s.) vb.)
Emirleri tebliğ etmekte ve insanları, Allahü teâlânın dinine çağırmakta, Resul ile Nebi arasında bir ayrılık yoktur. Ankebut suresinin, (Ona [İbrahim”e İsmail”den sonra] İshak ve Yakub”u da bağışladık. Nebiliği ve kitapları [Tevrat”ı, İncil”i, Zebur”u, Kur’anı], onun soyundan gelenlere verdik) mealindeki 27. âyetinde, İbrahim aleyhisselamın soyundan gelenlere nebilik verildiği gibi kitap verilen resuller de vardır. (Beydavi, Medarik, Celaleyn)
Hangi peygamberlere Kutsal kitap gönderilmiştir?
Hz. Adem -aleyhisselâm-‘dan günümüze kadar insanlığa dört ilahi kitap gönderilmiştir.
- Hz. Davud’a -aleyhisselâm- Zebur,
- Hz. Musa -aleyhisselâm- Tevrat,
- Hz. İsa -aleyhisselâm- İncil,
- Hz. Muhammed -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e Kur’ân-ı Kerim Allah tarafından insanlığa yol gösterecek birer ışık olarak gönderilmiştir.
Hangi Peygambere kaç sayfa (suhuf) gönderilmiştir?
“Sahîfe” kelimesinin çoğul olup “sayfalar” anlamına gelen “suhuf“, Peygamberlerden bazılarına verilen küçük kitapçıklara, risalelere denir. Kur’ân’da Hz. İbrahim ve Hz. Musa’ya sayfalar verildiği bildirilmektedir (Necm, 53/36-37; A’lâ, 87/14, 19). Hz. Ebû Zer’den yapılan bir rivayete göre;
- Hz. Adem -aleyhisselâm-‘a 10 sayfa,
- Hz. Şit -aleyhisselâm-‘a 50 sayfa,
- Hz. İdris -aleyhisselâm-‘a 30 sayfa,
- Hz. İbrahim -aleyhisselâm-‘a 10 sayfa
olmak üzere peygamberlere toplam yüz sayfa verilmiştir.
Kuran-ı Kerim’de Adı Geçen Peygamberler
Peygamber; Allah (c.c.)’in insanlara doğru yolu göstermek üzere görevlendirdiği, her türlü ahlâk güzelliğine sahip seçkin insanlardır. Peygamberler, Allah’ın kendilerine vahyettiklerini insanlara duyurur, Allah ile kullar arasında elçilik yaparlar.
İlk Peygamber Hz. Âdem’den son Peygamber Hz. Mu-hammed (sav)’e kadar pek çok peygamber gelip geçmiştir.
Gönderilen peygamberlerin sayısı konusunda Kur’an-ı Kerimde herhangi bir rakam verilmemiştir. Hadis-i şeriflerde sayılarının 124.000 olduğuna işaret edilmiş, daha farklı rivayetlerde vardır. Bizim için önemli olan: “Hz. Âdem’den Hz. Muhammed (sav)’e kadar gönderilmiş olan bütün Peygamberleri hepsine inandım, hepsinin hak ve gerçek olduklarını kamettim.” Demektir.
Yüce Allah Kur’an’da: Her ümmetin (toplumun) bir peygamberi vardır.” buyurarak, her topluma bir peygamber gönderildiğini haber vermektedir. Konu ile ilgili olarak Yüce Allah Kur’an’da şöyle buyurmaktadır:
“Ey Muhammed! And olsun, senden önce de birçok peygamber gönderdik. Sana onların kimini anlattık, kimini de anlatmadık” ( Mümin suresi, ayet 78)
Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen peygamberler 25 tane olup şunlardır:
1. Hz Âdem (as) :
Kur”an”da adı 25 defa geçmektedir. İlk insan, ilk peygamber, ilk örtünen, toprağı ilk işleyendir. Allah onun cesedini topraktan yaratmıştır. Daha sonra eş olsun diye Havva”yı yaratmıştır. Kendisine kitap olarak 10 sayfa verilmiştir.
2. Hz. İdris (as):
Kur”an”da adı 2 defa geçmektedir. Astronomi ve matematikle ilk uğraşan, ilk defa iğne ile dikiş diken ve elbise yaparak giyen, ölçü ve tartı aletlerini ilk defa kullanan, ilkyazı yazanın olduğu rivayet edilir. Kendisine 30 sayfalık kitap indirilmiştir.
3. Hz. Nuh (as):
Kur”an”da adı 43 defa geçmektedir. Kur”an”ın 71. suresi onun adını taşımaktadır. Kavminden kendisini çok az kişi iman etmiştir. Karısı ve çocuklarından biri de iman etmeyenler arasındadır. Nuh tufanından sonra yeni bir nesil yaratılmıştır.
4. Hz. Hud (as):
Kur”an”da adı 10 defa geçmektedir. Kur”an”ın 11. suresi onun adını taşımaktadır. Yaşadıkları yer olan İrem şehrinde, yüksek binalar inşa etme yarışına girmiş Âd kavmine gönderilmiştir. Ticaretle uğraşmıştır.
5. Hz. Salih (as):
Kur”an”da adı 8 defa geçmektedir. Dağları ve yüksek kayaları oyarak inşa ettikleri görkemli evlerle ünlü Semud kavmine gönderilmiştir. Semudlular kendilerine denemek için gönderilen Salih”in devesini öldürdüler. Ticaretle uğraşmıştır.
6. Hz. İbrahim (as):
Kur”an”da adı 69 defa geçmektedir. Kur”an”ın 14. sure onun adını taşımaktadır. Oğlu Hz. İsmail (as) ile birlikte Kâbe”yi inşa etmiştir. Çok misafirperver biriydi. Kurban kesmeyi bize o öğretmiştir. Kendisine 10 sayfalık kitap verilmiştir. Babil hükümdarı Nemrut tarafından ateşe atılmış, ateş kendisini yakmamıştır. Allah”ın dostu olarak anılır.
7. Hz. Lût (as):
Kur”an”da adı 27 defa geçmektedir. Hz. İbrahim”e (as) iman eden ilk kişidir, onunla birlikte hicret edenlerdendir.
8. Hz. İsmail (as):
Kur”an”da adı 12 defa geçmektedir. Çobanlık yapmıştır. Babası Hz. İbrahim (as) ile birlikte Kâbe”yi inşa etmiştir. Hacla ilgili pek çok merasim ve kurban kesme konularında Hz. İbrahim (as) ile birlikte Müslümanlara örnek olmuştur. Hz. Muhammed (as) onun soyundan gelmektedir.
9. Hz. İshak (as):
Kur”an”da adı 15 defa geçmektedir. Hz. İbrahim”in (as) oğludur. İsrailoğullarına gönderilen, Kur”an”da adı geçen bütün peygamberlerin atasıdır.
10. Hz. Yakup (as):
Kur”an”da adı 16 defa geçmektedir. Hz. İbrahim”in (as) torunudur. Evlat acısı ile evlat ihaneti ile imtihan edilmiştir. Oğlu Hz. Yusuf”un (as) acısı dolayısıyla gözleri kapanmış, sonra ona kavuşmasıyla yeniden açılmıştır. Mısır”a gitmeden önce Filistin civarında peygamberlik yapmıştır.
11. Hz. Yusuf (as):
Kur”an”da adı 27 defa geçmektedir. Kur”an”ın 12. suresi onun adını taşımaktadır. Yakub”un 12 oğlundan en çok sevdiği oğludur. Kardeşleri kendisini kıskanmışlar, kuyuya atmışlardır. Kendisine rüyaları yorumlama yeteneği verilmiştir. Bu bilgi ve yeteneği sayesinde Mısır”a yönetici olmuştur. Kur”an”da toplu olarak bir sürede, baştan sona anlatılan tek kıssa onunkidir. Bu kıssa Kur”an”da “kıssaların güzeli” olarak nitelenmiştir.
12. Hz. Şuayb (as):
Kur”an”da 11 defa geçmektedir. Hitabet yeteneğinden ötürü “Peygamberlerin Hatibi” olarak anılmıştır. Ölçü ve tartıda hile yapan Meyden ve Eyke halkına gönderilmiştir. Kızlarından biriyle Hz. Musa evlenmiştir.
13. Hz. Musa (as):
Kur”an”da adı 136 defa geçmektedir. Kur”an”da kendisinden ve mücadelesinden en çok bahsedilen peygamberdir. Hz. Şuayb”ın (as) damadıdır. İsrailoğulların”a peygamber olarak gönderilmiştir. İsrailoğulları onun önderliğinde Mısır”dan çıkmışlardır. Kendisine Tevrat verilmiştir.
14. Hz. Harun (as):
Kur”an”da adı 20 defa geçmektedir. Hz. Musa”nın (as) kardeşidir. Onun yardımcısı olarak görevlendirilmiştir. Hz. Musa Medyen”den Mısır”a dönünce Harun”a Allah”ın buyruklarını iletmiş, o da bunları kabul ederek Musa”ya yardımcı olmuştur. Güzel konuşması ve hitabet yeteneği, en güçlü özelliğidir.
15. Hz. Davud (as):
Kur”an”da adı 16 defa geçmektedir. Sesi o kadar güzeldi ki sesine dağlar ve kuşlar eşlik ederdi. Önceleri Tâlût”un ordusunda bir asker olarak savaşmış, daha sonra Allah”ın kendisine verdiği peygamberlik ve hükümdarlıkla birlikte İsrailoğullarına kral olmuştur. Demirciydi. Kendisine Zebur verilmiştir.
16. Hz. Süleyman (as):
Kur”an”da adı 17 defa geçmektedir. Babası Hz. Davud”dur (as). Babasının ölümünden sonra onu yerine hükümdar olmuştur. Bütün canlılarla konuşabilme yeteneğine sahipti. Emrinde bütün canlıları çalıştırabilirdi.
17. Hz. Eyyub (as):
Kur”an”da adı 4 defa geçmektedir. Çok ağır bir hastalık geçirmiş, sabrıyla sembol olmuştur.
18. Hz. Zülkifl (as):
Kur”an”da adı 2 defa geçmektedir. Hz. Eyyub”un (as) oğludur. Sabreden, Allah”ın rahmetine ulaşan ve Salihlerden olduğu bildirilen peygamberlerdendir.
19. Hz. Yunus (as):
Kur”an”da adı 4 defa geçmektedir. Kur”an”ın 10. suresi onun adını taşımaktadır. Asur devletinin başkenti olan Ninova halkına peygamber olarak görevlendirilmiştir.
20. Hz. İlyas (as):
Kur”an”da adı 3 defa geçmektedir. İsrailoğullarından Ba”l adlı bir puta tapan topluma peygamber olarak gönderilmiştir.
21. Hz. Elyesa (as):
Kur”an”da adı 2 defa geçmektedir. Hz. İlyas”a (as) yardımcı olarak gönderilmiştir
22. Hz. Zekeriyya (as):
Kur”an”da adı 7 defa geçmektedir. Hazreti Süleyman (as) soyundandır. Kudüs”te Hz. Meryem”in himayesini üstlenmiş, ona koruyuculuk yapmıştır. İsrailoğulları tarafından şehit edilmiştir.
23. Hz. Yahya (as):
Kur”an”da adı 5 defa geçmektedir. Hz. Zekeriyya”nın (as) oğludur. Adı daha önce hiç kullanılmamış bir isimdir ve Allah tarafından konulmuştur. Hazreti İsa”nın (as) müjdecisidir.
24. Hz. İsa (as):
Kur”an”da adı 25 defa geçmektedir. Babasız olarak doğmuştur. Daha beşikteyken konuşmuştur. Ölüleri diriltmiş, hastaları ve körleri iyileştirmiştir. Onun doğduğu sene miladi takvimin başlangıcı kabul edilir. Kendisine İncil verilmiştir.
Hz. Muhammed (as):
Kur”an”da adı 4 defa geçmektedir. Kur”an”ın 47. suresi onun adını taşımaktadır. Son peygamberdir. Bütün insanlığa gönderilmiştir. Kendisine Kur”ankerim verilmiştir.
Kur’an-ı Kerîm’de Ztilkarneyn, Lokman ve Uzeyr isimleri de yer almakla beraber bunların peygamber olup olmadıkları ihtilaflıdır.
Biz, Kur’an-ı Kerim’de isimleri geçen peygamberlere isimleriyle birlikte, ismleri geçmeyenlere de topluca iman ederiz. Allah Teala’nın gönderdiği Peygamberlerin bir kısmına inanıp bir kısmını inkar ederek aralarında bir ayrım yapmayız. Tam aksine tümüne iman ederiz. Zaten Peygamberlerden tek bir tanesini inkar etmek tümünü inkar etmek gibidir.