Aleksandr Nevski, 13 Mayıs 1221 yılında Rusya’nın Yaroslavl Oblastı’nda bulunan Pereslavl-Zalesski şehrinde dünyaya gelmiş Novgorod ve Vladimir büyük prensi ve Rus savaş kahramanıdır. Novgorod prensi: 1236-1252; Vladimir büyük prensi: 1252-1263.
Aleksandr Nevski, Novgorod Prensi Yaroslav Vsevolodoviç’in oğludur. Moğol Orduları’nın Asya’ya egemen olduğu dönemde yaşadı. Papalık, Baltık kıyıları yanında Asya’nın da Hıristiyanlaştırılması amacıyla seferler düzenlettiriyordu. Rus prenslikleri Ortodoksluğun (Doğu Kilisesi) son sığınakları durumundaydı. Aleksandr, İsveç kuvvetlerini Neva’da yenerek Nevski unvanını aldı (1240). 1243’te Töton ve Schwertrager şövalyelerini bozguna uğratarak batıdan gelen saldırıları azalttı. Babasının ölümü (1243) üzerine yörenin egemeni olan Batu Han, Aleksandr Nevski ve kardeşi Andrey’i Karakurum’a gönderdi. Andrey’i Vladimir’e, Aleksandr Nevski Kiev’e büyük prens oldu. 1252’de Andrey’nin Moğollarla çatışması ve yenilmesinden sonra Vladimir Büyük Prensliği de Aleksandr Nevski’ye verildi. Altınordu Devleti ile ölçülü bir işbirliği sürdüren Nevski, Novgorod’da Moğollara karşı ayaklanan oğlunu tutuklattı, 1262’de Suzdal’daki ayaklanmadan sonra Berke Han tarafından bağışlandı.
Nevski 1380 yılında Rus Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edildi. Büyük Petro, Nevski adına bir “nişan” hazırlattı. 1941-1942’de Stalin, Aleksandr Nevski’yi “Ulusal Kahraman” ilan etti. Adını taşıyan bir askerlik nişanı kondu. Aleksandr Nevski 14 Kasım 1263 yılında şu anda Rusya’nın Nijni Novgorod Oblastı’na bağlı Gorodets rayonunun merkezi olan Gorodets’te öldü.