Tımar dışında kalan topraklarda uygulanan İltizam ve Mukataa sistemine Fatih döneminde başlanmıştır. İltizam ve Mukataa, Fatih Sultan Mehmet döneminde tımar dışında kalan bölgelerin vergilerini toplamak için getirilen bir düzendir. Sistemin amacı devletin nakit sıkıntısını gidermekti. İhale ile alınan toprağa mukataa, ihale sistemine iltizam, ihaleyi alıp işi yapan kişiye mültezim denirdi. Tekrar belirtmek gerekirse; ihale ile belirlenen
sistemde vergi kaynağı araziye mukataa, ihale sistemine iltizam, bu işi yapan kişilere de mültezim denir.
İltizam sisteminde ihaleyi alan kişi devlete vergiyi peşin öder sonra mukataa topraklarının bulunduğu bölgeden vergisini toplardı. Merkezi otoritenin bozulmasıyla birlikte mültezimler bölgelerinin yöneticisi konumuna gelmişler ve ağır vergiler almaya başlamışlardır.