Toprağı bol olsun deyiminin anlamı
* Ölünün arkasından söylenen bir söz.
* Müslüman olmayanlar için “ruhu sükûn içinde olsun” anlamında söylenen bir söz.
* Müslüman olmayan ölülerin anılması sırasında kullanılır, Müslüman ölüler için “Allah rahmet eylesin” denir.
Örnek: On dakikaya kalmadan adamcağız sizlere ömür. Toprağı bol olsun, diyeceksiniz. (R. Erduran)
Eski toprak deyiminin anlamı
* Yaşlı fakat dinç kimse.
* Yaşlılığına rağmen dinçliğini, dayanıklılığını hâlâ sürdüren, gücünü kaybetmemiş kimse.
* Yaşlı olduğu halde, zekâ ve dinçliğini koruyan kimse.
Örnek: Sen eski topraksın, bizim gibi birkaç genci daha cebinden çıkartırsın.
Örnek 2: O eski toprak, ona hiçbir şey olmaz.
Altın tutsa, toprak olur deyiminin anlamı
Giriştiği işlerde büyük talihsizliklere uğrayan kimsenin halini anlatır.
Örnek: Altın tutsa, toprak olur; adamı çağırmışsın ya!
Bir avuç toprak olmak deyiminin anlamı
Ölmek.
Örnek: O olmasaydı, sen şimdi bir avuç toprak olmuştun. (R. N. Güntekin)
Örnek 2: Gün gelecek hepimiz bir avuç toprak olup gideceğiz.
Örnek 3: Bir avuç toprak olmuş atalarımızdan miras kalmış bu vatan.
Toprak paklar deyiminin anlamı
Bir kimsenin yaptığı kötülükler ancak ölmesiyle son bulur anlamına kullanılan bir söz.
Yaşı yerde (toprakta) sayılası deyiminin anlamı
“Ölsün” anlamında kullanılan bir ilenme sözü.
Örnek: Yaşı yerde sayılası, o çocuğa nasıl kıydın?
Örnek 2: Bu masumlara zulmediyor, yaşı yerde sayılası zalim.
Toprak çekmek deyiminin anlamı
* Bir yerdeki toprağı başka bir yere taşımak.
* mec. ölmek.
Toprağına ağır gelmesin deyiminin anlamı
Bir ölünün aleyhinde konuşulduğunda kullanılan bir söz.
Toprağı çekmiş deyiminin anlamı
Sürekli olarak yaşadığı yerden kısa bir süre kalmak üzere gittiği başka bir yerde ölenler için söylenen bir söz.
Örnek: Toprağı çekmiş olacak ki geri dönüşü nasip olmadı.
Toprağa vermek deyiminin anlamı
Ölüyü gömmek.
Örnek: Ahmet Beyi bugün toprağa verdik, hepimizin başı sağolsun.
Çiğ toprak deyiminin anlamı
uzun zaman boş kalmış, el değmemiş, işlenmemiş, ham, sürülmesi güç toprak.
Toprağa düşmek deyiminin anlamı
Ölüp gömülmek.
Örnek: Bu sabah hesap ettim, küçüğüm toprağa düşeli tam yetmiş üç gece olmuş. (R. N. Güntekin)
Gözü toprağa bakmak deyiminin anlamı
* (ağır hasta olduğu için) ölümü yakın görünmek.
* Ölmek üzere olmak.
Örnek: Gözü toprağa bakan biriyle evlilik yapıp, malına konma peşindeydi.
Örnek 2: Artık gözü toprağa bakıyor, sadece dua edebiliyoruz.
Gözünü toprak doyursun deyiminin anlamı
* Kendinden olan veya kendisine verilen şey ne kadar çok olursa olsun, bununla yetinmeyenler için söylenen bir ilenme sözü.
* kendisinde bulunan ya da kendisine verilen şey ne denli çok olursa olsun yetinmeyerek daha çoğunu isteyen, ele geçirmeye çalışan kimseler, özellikle mal mülk düşkünleri için ilenme olarak söylenir.
örnek: Yetmiyor diyorsun, o kadar maaş alıyorsun, gözünü toprak doyursun.
Örnek 2: Gözünü toprak doyursun, bu arabaya o kadar para istenir mi?