İskan ve istimalet politikası nedir, İskan politikası amaçları nelerdir? İşte iskan siyasetinin amacı gerekçesi ve yöntemi hakkında bilgi.
Osmanlı Devletinin öncelikle Rumeli daha sonra Balkanlarda yeni fethettiği yerlere Türkmenleri yerleştirmesine iskan politikası denir. İskân kelimesinin anlamı yurtlandırma, bir yere yerleştirme demektir. Osmanlı Devletinin kısa sürede gelişmesinde etkili olan bu politika devlet adamları tarafından planlı ve özenli bir şekilde uygulanmıştır.
İstimalet politikası ise Osmanlı Devleti”nin Balkanlardaki halka yönelik uyguladığı hoşgörülü ve ılımlı yönetim politikasıdır. Fethedilen yerlerde bir süre daha eski kurallar geçerli olmuş, halka din, gelenek, görenek ve ibadetlerinde serbestlik tanınmıştır. Böylece halkın Osmanlı yönetimini benimsemesi kolaylaşmıştır.
İskan politikasının amaçları nelerdir?
İskan politikasının amacı, fethedilen bölgelerde kalıcı olabilmek ve bu bölgeleri Türkleştirmektir. Ayrıca bölgeye ve Balkanlara yapılacak seferlerde buraya yerleştirilen Türklerden yararlanmak ve yerleşim yerlerini askeri ve lojistik üs olarak kullanmaktır.
İskan politikasının gerekçesi nedir?
İskan politikasının gerekçesi, göç ile Osmanlı topraklarına gelen Türkmenlere yeni yurtlar bulmaktır. Ayrıca fethedilen bölgelerde sadece askeri tedbirler ile uzun süre hakimiyet kurmak yeterli olmayacağından bölgedeki nüfusu Türklerin lehine artırmaktır.
İskan politikasının (siyasetinin) yöntemi
1. İlk olarak Anadolu”da yaşayan göçebe Türkmenler tercih edilerek iskana tabii tutulmuştur. Bunun yanı sıra aynı bölgede aralarında düşmanlık bulunan ya da huzursuzluk çıkaran aileler alınarak yeni fethedilen topraklara yerleştirilmişlerdir.
2. İskana tabii tutulanlara kolaylıklar sağlanmıştır. Belli bir süre vergiden muaf olma, daha önce sahip olduklarından fazla toprak verme, hayvancılıkta destekleme gibi uygulamalar tercih edilmiştir.
3. Göç edenlerin coğrafi şartlar ve iklim açısından çok fazla sorun yaşamamaları için bölgeye yakın ya da benzer olan yerlerde bulunan Türkmenler öncelikle tercih edilmiştir.
4. İskan politikasında ahilerin desteği alınarak fethedilen yerlere vakıf dergah gibi sosyal kurumlar ilk olarak yapılmış ve bu alanda görevli olan ahiler gayrimüslim halk ile kaynaşmayı başlatmışlardır.