Hatip; hitap eden, bir topluluk karşısında konuşmakta olan kimse, konuşmacı, nutuk söyleyen. Topluluk karşısında düzgün, açık ve etkili konuşabilen kimse, söylev verme yeteneği üstün kimse demektir. Dini terim olarak hatip; Cuma ve bayram namazından önce câmide hutbe okuyan kimse ve güzel konuşan kimse anlamlarına gelmektedir.
HATİP KELİMESİ İLE İLGİLİ ÖRNEKLER
– ‘Bu genç doktor, birçok meslektaşları gibi biraz da hatipti.’ (Ömer Seyfettin)
– ‘Çiçero Roma hatiplerinin en güzel konuşanıydı.’
– Bir hatip yapılır, ancak bir şair doğar.
– Fakat güzel konuşmak konusunda çok ustadır; iyi bir hatiptir, hoş konuşarak insanları kendisine bağlar.
– Osmanlı tarihi boyunca kılıçla fethedilen şehirlerde en az bir câmide “an-fetih” sûretiyle hatîb efendi Cuma hutbesine kılıçla çıkar ve ona dayanarak hutbesini okurdu. Bunun mânâsı, hatîbin konuşma hakkı ve hürriyetinin, kuvvet ve kudreti elinde bulundurmakla mümkün olduğuna işâretti. Bugün bile Bâyezîd Câmi-i Şerîfi’nde hatipler hutbeye kılıçla çıkarlar. Diğer taraftan şâyet fethedilen belde kılıç girmeden sulhen ele geçmişse, orada da hatip efendi, Cuma hutbesine “anvatan” sûretiyle, elinde bir Kur’ân-ı Kerîm ile çıkardı.