Bir hastayı sağlığına kavuşturma konusunda geleneksel tıp etkisiz ya da yetersiz kaldığı zaman, cerrahi mücadeleye, yani ameliyata başvurulur. Uzmanlığı ameliyat yapmak olan hekime operatör veya cerrah adı verilir. Operatör, yaraları, kırıkları iyileştirebildiği gibi, hasta organları doğrudan doğruya da tedavi edebilir.
Ameliyat, bir operatörün cerrahi tedavi amacıyla hastanın vücudu üzerine yaptığı kesme, yarma ve dikme işlemleridir.
Ellerini son derece ustalıkla kullanabilen operatör, çok çeşitli vakalara müdahale eden bir hekimdir. Bir hastane ya da klinikte, hemen hemen her acil durumda örneğin ağır yaralı veya büyük bir kriz içinde bir hasta geldiği zaman operatör işe karışır. Röntgen filmlerini, laboratuvar tahlillerinin sonuçlarını çabucak gözden geçiren operatör, arkadaşlarının da düşüncesini aldıktan sonra ameliyatın gerekli olup olmadığına karar verir. Daha önce ameliyata karar verilmişse, operatör, hem hastasını, hem de kendini en İyi koşullar altında bu işe hazırlamak için, ameliyat edilecek kimseyi ameliyattan birkaç gün önce muayene eder. Söz konusu ameliyat hasta bir organın çıkarılması, vücudun görünümünü bozan bir organın düzeltilmesi (estetik cerrahi), böbrek, deri v.b. gibi hasta organların nakli, vücudun iltihaplanmış bir bölümünün temizlenmesi olabilir. Bazı operatörler, kalp, kulak, göz, kafatası, kemik cerrahisi v.b. alanlarda uzmanlaşmışlardır.
Ameliyat salonunda operatör ve yardımcıları, hastaya mikrop bulaşmaması için sterilize edilmiş, bir başka deyişle mikroplardan arındırılmış giysiler (önlük, başlık, ağızlık, eldiven) giyerler. Ayrıca, hem ameliyathane hem de ameliyat aletleri sterilize edilir. Asistan, hekim ve hemşireler ameliyat sırasında operatöre yardımcı olurken, bir anestezi uzmanı da hastanın uyku durumunu denetler.