Abdest, İslamiyette ibadetlerden önce yapılan temizlik demektir. Diğer bir ifade ile, İslâm’da bazı ibâdetlerin yerine getirilmesi için yapılan ve bizzat kendisi ibâdet olan temizlenmeye Abdest denir. Abdest kelimesi; “el suyu, el yıkama suyu” anlamında Farsça birleşik bir kelimedir. Arapçada ise “vudu” denir. Bu da temizlik, güzellik anlamındadır ve Hadislerde kullanılmıştır. Dolayısıyla ibâdete başlanmadan önce insanın iç dünyasını güzelleştirmesi ve dışını da iyice temizlemesi gerekir. Kur’ân-ı Kerim’de ise temizlik anlamında “tahâret” ve “zekâ” kelimeleri geçmektedir.
Tekrar belirtmek gerekirse; Abdest, ibadetlerden bilhassa namazdan önce belli bir tertip dâhilinde bazı uzuvları yıkayıp bazılarını da mesh etmek suretiyle yapılan temizliktir.
İslâm’da abdestin farziyetine “Ey iman edenler, namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinizle birlikte ellerinizi yıkayın. Başınıza meshedin. Her iki topuğunuzla birlikte ayaklarınızı da (yıkayın)…” (el-Mâide, 5/6), âyeti delâlet etmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in abdest almadan hiç bir iş yapmadığını görüyoruz (Elmalılı, Hak Dini Kur’ân Dili, II, 1583). Ancak abdest her amel ve ibâdet için değil başta namaz olmak üzere bazı ibâdetler için farz kılınmıştır. Fakat müslümanın sürekli abdestli bulunması sünnettir.
ABDEST NASIL ALINIR
Abdest şöyle alınır:
Niyet ve besmele ile abdeste başlanıp önce eller bileklere kadar ve parmak araları da hilallenerek/ovuşturularak üç defa yıkanır. Varsa deri üzerindeki hamur, boya, sakız gibi maddeler temizlenir. Parmaktaki yüzük oynatılır. Misvak veya diş fırçası ile, bunlar yoksa sağ elin parmaklarıyla dişler temizlenir. Sağ el ile üç defa ağza, üç defa da burna su verilir. Üç kere yüz yıkanır. Sonra dirsekle birlikte sağ kol üç defa, sonra aynı şekilde sol kol üç defa yıkanır. Sağ el ıslatılarak avuç ve parmakların içiyle başın üstü bir defa mesh edilir. Bu şekilde başın dörtte birini mesh etmek yeterli ise de iki elle başın tamamının mesh edilmesi Malikî mezhebine göre farz (İbn Cüzey, el-Kavânîn, s. 84), diğer mezheplere göre sünnettir. Eller yine ıslatılarak başparmakla kulağın dışı, şehadet parmağı veya serçe parmakla içi mesh edildikten sonra her iki elin arkasıyla boyun mesh edilir. Önce sağ, sonra sol ayak, parmak uçlarından başlanarak topuk ve aşık kemikleri de dâhil olmak üzere yıkanır. Parmak aralarının yıkanmasına özen gösterilir.
Abdestin farzları
1. Yüzü yıkamak,
2. Dirseklerle beraber elleri ve kolları yıkamak,
3. Başın dörtte birini mesh etmek,
4. Ayakları topuklarıyla birlikte yıkamak.
Abdestin Sünnetleri;
1. Abdest almaya niyet etmek,
2. Abdeste Eûzü- Besmele ile başlamak,
3. Evvela elleri bileklere kadar yıkamak,
4. Ağzını misvak veya firça ile yıkamak veya parmaklarıyla ovmak,
5. Abdest organlarını ara vermeden yıkamak;
6. Yıkayacağı organları iyice ovmak,
7. Ağzına üç kere su alıp her defasında boşaltmak.
8. Oruçlu olmadığı zaman aldığı su ile ağzını iyice çalkalamak,
9. Burnuna üç kere su çekmek ve her defasında sol eli ile sümkürmek.
10. Abdestte organları yıkarken veya meshederken sıralamayı gözetmek,
11. Yıkanan organı üç kere yıkamak,
12. Yıkamaya sağ taraftan başlamak,
13. Elleri ve ayaklan yıkamaya parmaklardan başlamak,
14. Sakalı sık olan kimse sakallarını parmakları ile aralamak,
15. Parmağındaki yüzüğü oynatmak,
16. Kulakları meshetmek,
17. Boynu meshetmek,
18. Başın tamamını meshetmek,
19. Parmakların arasını aralamak,
Abdestin edepleri şunlardır;
1. Namaz vakti girmeden abdest alıp namaza hazır olmak,
2. Abdest alırken kıbleye dönmek,
3. Yüksek bir yere oturmak,
4. Abdestte başkasından yardım istememek,
5. Abdest alırken mecbur olmadıkça konuşmamak,
6. Suyu israf etmemek, çok az da kullanmamak,
7. Abdestten sonra kıbleye karşı Kelime-i Şehâdet getirmek.
ABDEST NASIL ALINIR RESİMLİ
Farz, sünnet ve edeplerini verdiğimiz abdesti tertip ve usûlüne göre ancak şöylece alabiliriz:
Abdeste başlarken şu dua yapılmalıdır:
‘Bismillâhilazîm ve’l hamdülillâhi alâ dini’l Islâm’ .
‘Yüce Allah’ın ismini anarak başlarım. Beni Islâm dini ve akidesi üzere yarattığı için hamd ederim.’
Abdest almaya niyetlendikten sonra, eûzü besmele çekilerek eller bileklere kadar yıkanır. Parmakta yüzük varsa, kımıldatılır. Altına suyun geçmesi sağlanır.
Uzuvların yıkanması sırasında bizden öncekilerden nakledilen şu duaları okumak abdestin edeplerindendir.
A- Mazmaza= Ağıza su verme sırasında: ‘Allâhümme einnî alâ tilâveti’l Kur’ân ve zikrike ve şükrike ve hüsn-i ibâdetike.’
‘Allah’ım, Kur’ân-ı Kerimi okumada, seni zikretme, sana şükretme ve sana güzel şekilde kulluk etmede yardımını istirham ederim.’
B- Istinşak = Buruna su verme sırasında: ‘Allâhümme, erihnî râyihate’l Cenneti verzuknî min neîmihâ.’
‘Allah’ım, bana Cennetin kokusunu koklat. Cennet nimetlerinden beni rızıklandır.’
C- Yüzü Yıkama Sırasında
‘Allâhümme, beyyid vechî binûrike yevme tebyaddu vücûhun ve tesveddü vücûh.’
‘Allah’ım, bir kısım yüzlerin ağarıp nurlandığı, bir kısım yüzlerin ise karardığı gün, benim yüzümü nurlandır, ağart.’
D- Sağl Eli Yıkama Sırasında
‘Allâhümme, a’tınî kitâbî biyemînî ve hâsibnî hisâben yesîrâ.’
‘Allah’ım, kitabımı -amel defterimi- sağl elime ver ve hesabımı kolaylaştır.’
E- Sol Eli Dirseklere Kadar Yıkama Sırasında
‘Allâhümme, lâ tu’tinî kitâbî bisimâlî velâ min verâi zahfi.’
‘Allah’ım, kitabımı -amel defterimi- sol elimden ve arkamdan verme.’
Sonra sıra başı meshetmeye gelir.
Kaplama mesh için, eller ıslatılır, küçük parmakla üç parmak uc uca getirilir. Önden başlayarak başın üstü sıvazlanıp arka ve yan taraflarda böylece meshedilir.
F- Kulakları Yıkarken
‘Allâhümmec’alnî minellezîne yestemîune’l-kavle feyettebiûne ahseneh.’
‘Allah’ım, beni hak sözü dinleyenlerden ve onun en güzeline uyanlardan eyle.’ denilir ve kulaklar yıkanır.
G- Boyuna Mesh Etme Sırasında
‘Allâhümme a’tik unuki (veya rakabeti) mine’n-nâri.’
‘Allah’ım, boynumu Cehennem ateşinden azad buyur.’
H- Ayakları Yıkama Sırasında
‘Allâhümme, sebbit kademeyye ales’sırâtı yevme tezûlü Fhi’l-akdâm.’
‘Allah’ım, Sırat köprüsünde ayakların kaydığı günde ayaklarımı kaydırma, sabit eyle…’
Abdest alıp bittikten sonra Rasûlullah (s.a.s.)’e salavât getirilmeli ve şu dua okunmalıdır:
‘Allâhümmec’alnî minettevvâbîne vec’alnî mine’l-mütetahhirîn.’
‘Allah’ım, beni, tevbe eden ve günahlarından temizlenen kullarından eyle. . .’
ABDEST NASIL ALINIR VİDEO