Ünlü Alman matematikçi Emmy Noether”in hayatı ile ilgili genel ve kısa bilgilerin yer aldığı yazımız. Emmy Noether biyografisi.
Emmy Noether 23 Mart 1882 yılında Erlangen, Bavyera, Almanya”da doğdu. Emmy Noether kuramsal fizik ve soyut cebir konularında yapmış olduğu çalışmaları ile tanınmış ünlü bir matematikçidir. Bir çok bilim insanı Emmy Noether için gelmiş geçmiş en iyi kadın matematikçi olarak söz etmiştir. Emmy Noether”i öven bilim insanları arasında David Hilbert, Albert Einstein, Jean Dieudonné, Hermann Weyl, Norbert Wiener gibi isimler bulunmaktadır. Emmy Noether”in ortaya atmış olduğu teorem ile Noetheryen halkalar ile korunum yasaları ile simetri arasındaki temel bağın açıklanması sağlanmıştır.
Emmy Noether”in babası da aynı zamanda bir matematikçi (Max Noether) idi. Akademik öğrenimine Erlangen Üniversitesinde matematik bölümünde okumaya başlayarak adım atmıştır. 1907 yılında tezini bitrdikten sonra hiç bir ücret almadan aynı üniversitede görev alarak çalışmıştır. Kadın olduğu için dışlanmış ve ancak bu şekilde üniversite de tutunabilmiştir.
1915 yılına gelindiğinde Felix Klein ve David Hilbert tarafından Göttingen Üniversite”sine davet edilmiştir. Bu dönem Göttingen Üniversitesi matematik bölümü dünyaca ünlü idi. Ancak bu çağrı çok da işe yaramamış üniversite yönetimi Emmy Noether”i red etmiştir. Bu sebeple Emmy Noether 4 yıl boyunca David Hilbert adına ders vermek zorunda kalmıştır. En sonunda 1919 yılına gelindiğinde Emmy Noether elde ederek ders verme hakkını elde etmiştir.
Emmy Noether 1933 yılına kadar Göttingen Üniversitesi matematik bölümünde ders vermiştir. Kendisinden ders alan öğrencilere de Noether Çocukları ismi dahi verilmiştir. Ancak Emmy Noether bşir yahudi idi ve Naziler de iktidarlarının en güçlü dönemlerini yaşıyordu. Bu sebeple Amerika”ya göç etmiş ve hayatının son iki yılını geçireceği Bryn Mawr Üniversitesine geçiş yapmıştır. 1935 senesinde ise yumurtalıklarında oluşan kist sebebi ile 53 yaşında iken hayata veda etmiştir.
Aşağıda direkt olarak Emmy Noether”den doktora düzeyinde ders almış matematikçilerin listesi yer almaktadır.
Falckenberg, Hans
Seidelmann, Fritz
Hermann, Grete
Grell, Heinrich
Doräte, Wilhelm
Hölzer, Rudolf
Weber, Werner
Levitski, Jakob
Deuring, Max
Fitting, Hans
Witt, Ernst
Tsen, Chiungtze
Schilling, Otto
Stauffer, Ruth
Vorbeck, Werner
Wichmann, Wolfgang