Kurban nedir ve kurbanın hükmü nedir? Kurban Kesme Yükümlülüğü, Kurbanda nisap miktarı, Kurban kesim vakti ne zaman başlar ne zaman biter yani kurban hakkında tüm detayları bu sayfada derledik.
Kurban, sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey anlamına gelir. Dini terim olarak Kurban; Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasını elde etmek için İbadet maksadıyla belirli bir vakitte, belirli şartları taşıyan hayvanı usulüne göre boğazlamak, ya da bu şekilde kesilen hayvana verilen isimdir. Buna “Udhiyye” ; Hac da kesilen kurbana “Hedy” denir.
Kurban kesim vakti, bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazı kılındıktan sonra; bayram namazı kılınmayan yerlerde ise, fecirden (sabah namazı vakti girdikten ) sonra başlar. Hanefilere göre bayramın 3. günü akşamına kadar devam eder (Merğinani, el-Hidaye, IV, 72). Şafiilere göre ise 4. günü de kurban kesilebilir (Maverdi, el-Havi”l-Kebir, Daru”l-Fikr, Beyrut, ts. , XV, 284; İbn Rüşd, Bidayetü”l-Müctehid, Mısır, 1975, I, 436).
Kurban bu süre içinde gece ve gündüz kurban kesilebilir. Ancak kurbanların gündüzleri kesilmesi uygundur. Bayramın birinci günü kesmek daha faziletlidir.
Kurbanın Hükmü: Mali ibadetlerden biri olan Kurban, İmam-i Azam Ebu Hanife”ye göre vaciptir. İmam Yusuf ve İmam Muhammed”e göre ve diğer mezhep imamlarına göre müekked sünnettir. Kurban kesmeyi Peygamber (sav) Efendimiz hayatında hiç terk etmemiştir. Kurban ibadeti, kitap, sünnet ve icma ile sabittir. Kurban kesmek, bizim mezhebimizde vaciptir.
Kurban Çeşitleri: Kurban Bayramında kesilen Udhiyye Kurbanı, Adak Kurbanı, Akika kurbanı, Hac yapan hacıların Harem bölgesinde kestiği Hedy Kurbanı, hacda yasakların ihlali halinde kesilmesi gereken ceza ve kefaret Kurbanı.
Kurban Kesme Yükümlülüğü: Bir kimsenin Kurban kesmekle yükümlü olması için dört şartı taşıması gerekmektedir. Bu özelliklere sahip olan kişi Allah”ın kendisine lütfetmiş olduğu nimetlere şükran ifadesi ve Allah yolunda fedakârlığın nişanesi olarak kurban kesmelidir. Bunlar:
a) Müslüman olmak.
b) Akıllı ve buluğa ermiş olmak.
c) Hür olmak.
d) Mukim olmak, yani yolcu, misafir olmamak.
e) Belirli bir mali güce sahip olmak.
Kurbanda nisap miktarı ne kadardır: Bir kimsenin Kurban kesmesi için, dinen asgari zenginlik ölçüsü olarak belirlenen nisap miktarı mala sahip olması gerekir. Kurbanda bu ölçü, kişinin temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 20 miskal yani 80.18 gr altını veya bunun değerinde para veya eşyaya sahip olmaktır. Bu nisaba sahip olan kadın erkek her Müslüman”a Kurban Bayramında Kurban kesmek vacip olur. Kurban nisabında malın artıcı olması şart olmadığı gibi, üzerinden bir yıl geçmiş olması da şart değildir. Kurban Bayramı günü zengin olan kimseye de kurban kesmek vacip olur. Sabit gelirli memurların aslı ihtiyaç harcamalarını çıktıktan sonra yıllık gelirinden artakalan miktar 80.18 gr. Altın değerine ulaşıyorsa o kimsenin kurban kesmesi gerekir. Kesmezse günahkâr olur.
Kurbanlık Hayvanlar hangileridir: Kurban, koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bu hayvanların hem erkekleri hem de dişileri kurban edilir. Bu hayvanlardan devenin beş, sığır ve mandanın iki, koyun ve keçinin bir yaşını doldurmuş olması şarttır. Ancak koyun altı ayı tamamladığı halde bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olursa bu da kurban edilir. Keçi ise bir yaşını doldurmuş olmalıdır.
Koyun ve keçiyi ancak kişi kurban olarak kesebilir. Sığır, manda ve deve yedi kişiye kadar ortaklaşa kurban kesilebilir. Ortak sayısı yediyi geçmediği takdirde tek veya çift olması arasında bir fark yoktur. Üç ortak da olur, dört, beş, altı, yedi ortak da olur. Ortakların hepsi de Allah rızası için kurban ibadetine niyet etmesi gerekir. Ortaklardan biri et niyeti ile kurbana ortak olursa hiç birinin kurbanı sahih olmaz.
Kurbanlık Hayvanlarda Şartlar nelerdir: Kurban bir ibadet olduğu için, kurban olacak hayvanların kusursuz olması gerekir. Bir hayvanın Kurban olmasına engel olan kusurlar şunlardır:
a) İki gözü veya bir gözü kör olan.
b) Kemiklerinde ilik kalmayacak derecede zayıf olan.
c) Kesileceği yere kadar yürüyemeye gücü yetmeyecek derecede topal olan.
d) Kulağının, kuyruğunun veya tenasül uzvunun yarısından çoğu kopmuş olan.
e) Dişlerinin yarısından fazlası dökülmüş olan.
f) Doğuştan kulakları veya kuyruğu bulunmayan.
g) Memesinin ucu kesilmiş olan.
h) Koyun ve keçi de bir, sığır cinsinde iki memesi kurumuş olan.
i) Ayağı kesilmiş olan.
j) Boynuzlarından biri veya ikisi kökünden kırılmış olan.
k) Burnu kesilmiş olan.
l) Dilinin çoğu kesilmiş olan.
m) Ölüm derecesine hasta olan.
n) İlaçla sütü kesilmiş olan.
o) Pislik yiyip de bir süre hapsedilip, temiz yiyeceklerle beslenmemiş olan.
Kurban keserken dikkat edilecek hususlar nelerdir
a) Bıçak vs. kesim aletlerinin keskin olmasına özen göstermek.
b) Kesimi; işin ehli olan güçlü bir kişi tarafından ve seri şekilde gerçekleştirmek.
c) Kesim yaparken kıbleye doğru bulunmak.
d) Kesimi gündüz vakti ve yumuşak bir zemin üzerinde gerçekleştirmek.
e) Kurbanlık hayvanı kıbleye doğru yatırmak ve kesim öncesi besmele çekip Allah rasûlüne (as) salât ve selâm getirmek.
Kurban keserken Allah’ın isminin anılmasının, besmele çekilmesinin hükmü nedir? Hangi dualar okunmalıdır?
İster kurban niyetiyle olsun ister başka bir amaçla olsun hayvan kesilirken besmele çekilmesi gerekir. Hayvanın kesimi esnasında besmele kasten terk edilirse o hayvanın eti Hanefîlere göre yenilmez. Ancak kasıtsız ve unutularak besmele çekilmezse bu hayvanın eti yenilir. Şafi mezhebinde besmele çekmek müstehap olarak değerlendirilmiş ve terkedilmesi halinde etin yenilmesinde sakınca görülmemiştir. Kurban kesilirken üç defa “Bismillah Allahuekber” denilir ve şu ayetler okunur:
قُلْ اِنَّ صَلَات۪ي وَنُسُك۪ي وَمَحْيَايَ وَمَمَات۪ي لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ لَا شَر۪يكَ لَهُۚ وَبِذٰلِكَ اُمِرْتُ وَاَنَا۬ اَوَّلُ الْمُسْلِم۪ينَ
“De ki: Şüphesiz benîm namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah İçindir. O’nun ortağı yoktur. Bana sadece bu emrolundu ve ben Müslümanların İlkiyim” (En’am 6/162-163)
اِنّ۪ي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذ۪ي فَطَرَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ حَن۪يفًا وَمَٓا اَنَا۬ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَۚ
“Ben, hakka yönelen birisi olarak yüzümü, gökleri ve yeri yaratana döndürdüm. Ben, Allah’a ortak koşanlardan değilim.” (En’am, 6/79)