Beşşar Esad, Suriye Cumhuriyeti devlet başkanıdır. Beşar esad veya Beşşar el-Esad 1965’te Şam’da dünyaya geldi. Baas Partisi’nin genel başkanı ve bir önceki başkan Hafız Esad’ın oğludur. Esma Esed Beşşar Esed’in eşidir. Hafız, Zein ve Kerim adında üç çocukları var. Esed ailesi, Şii İslam’ın bir kolu olan, Suriye toplumunun tahminen %12’lik bir kısmını oluşturan Alevi azınlığa mensuptur.
Hafız Esad ölünce, boşalan başkanlık koltuğuna çok kısa bir süre vekaleten Abdülhalim Haddam oturdu. Şam Üniversitesi Tıp Fakültesi”nden 1988 yılında mezun olan Beşşar Esad, “göz hastalıkları” alanında çalışmalarını sürdürmüş; bu alanda eğitimine devam etmek için 1992 yılında İngiltere”ye gitti.
1994 yılında kardeşinin bir trafik kazası sonrası ölmesi sonrası Suriye”ye geri dönen Beşşar Esad, babası Hafız Esad”ın halefi olması için eğitildi. Suriye ordusuna giren Beşşar Esad; babasının ölümüyle birlikte yerine geçen geçici Cumhurbaşkanı Abdulhalim Haddam tarafından 11 Haziran 2006″da silahlı kuvvetlerin başına geçirildi. Suriye-Lübnan ilişkilerinin gerginleştiği 1995 yılında Lübnan dosyasını ele alan Beşşar Esad”ın, 1998 yılında Emil Lahud”un Lübnan Cumhurbaşkanı olması konusunda gayret gösterdiği söylenmektedir. Babasının ölümünden sonra parlamentonun toplanarak cumhurbaşkanlığı için gerekli olan 40 yaş sınırını, 34 yaş sınırıyla değiştirmesi üzerine Beşşar Esad, Suriye Cumhurbaşkanı olmuştur.
Suriye-İsrail ilişkileri konusunda başkanlığı ele almasından itibaren babasının yolunu sürdüren Beşşar Esad, çeşitli uluslar arası konferanslarda İsrail ve ABD aleyhtarı konuşmalarıyla dikkatleri çekmiş; diğer Arap ülkelerinden farklı bir görüntü sergilemiştir. 11 Eylül olayları sonrası ABD-Suriye ilişkileri git gide gerginleşmiş; ABD, Suriye”yi “teröre destek vermek”le suçlamıştır. İki ülke arasındaki ilişkiler Lübnan Cumhurbaşkanı Refik Hariri”nin öldürülmesi sonrası çıkmaza girmiş; ABD BM Güvenlik Konseyi”nin 1559 sayılı kararıyla Suriye askerlerinin Lübnan”dan çıkmasını sağlamıştır.
Suriye İç Savaşı
Gösteriler 15 Mart 2011’de başlamış ve Nisan 2011 tarihinde ülke çapına yayılmıştır. Gösteriler, Arap Baharı olarak bilinen, Orta Doğu’daki daha geniş bir protest hareketin parçasıdır. Göstericiler, ailesi 1971 yılından beri iktidarı elinde tutan Beşar Esad’ın istifasını ve 1963 yılından beri ülkeyi idare eden Baas Partisi’nin iktidarı bırakmasını talep etmektedir.
Nisan 2011 tarihinde Suriye Ordusu başkaldırıyı bastırmak için görevlendirilmiş ve askerler ülke genelinde göstericiler üzerine ateş açmıştır. Aylarca süren askeri kuşatmaların ve baskının ardından gösteriler silahlı isyana dönüşmüştür. Çoğunlukla firari askerler ve sivil gönüllülerden oluşan muhalif güçler, merkezi bir liderlik olmaksızın direnişe geçmişlerdir. Ülke genelindeki hemen her kasaba ve şehirde yaşanan çatışmalar asimetrik savaş niteliğindedir. 2013 yılında Hizbullah, Beşar Esad’a sadık güçlerin yanında savaşa dahil olmuştur. Beşar Esad yönetimi Rusya ve İran’dan askeri ve parasal destek alırken, muhalifler Katar ve Suudi Arabistan’dan silah desteği almaktadır. Haziran 2013 tarihi itibarıyla Beşar Esad yönetimi ülkenin %30-40’ını ve ülke nüfusunun %60’ını kontrol etmektedir. 2012 sonlarındaki bir BM raporu, iç savaşın Nusayri Şebbiha milisleri ve Sünni muhalifler arasında süregiden “bariz derecede mezhepsel” bir çatışma olduğunu bildirmiş, fakat hem muhalefet, hem de hükümet bunu reddetmiştir.
Birleşmiş Milletler’e göre ölü sayısı Eylül 2013 tarihi itibarıyla 120,000’e ulaşmıştır.
Raporlara göre on binlerce gösterici devlet hapishanelerinde hapsedilmiş, bu göstericiler sistematik işkenceye ve teröre maruz bırakılmıştır. Uluslararası organizasyonlar hem Baas Partisi hükûmetini, hem de muhalefeti insan hakları ihlalleriyle suçlamışlardır. Birleşmiş Milletler’in ve Uluslararası Af Örgütü’nün hem 2012 yılında, hem de 2013 yılında Suriye’deki soruşturmaları ve saha araştırmaları sonucunda, insan hakları ihlallerinin, işkencelerin ve savaş suçlarının büyük kısmının Baas Partisi hükûmeti tarafından yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Savaşta kimyasal silahlar birden fazla kez kullanılmış ve bu, uluslararası tepki çekmiştir.